Những vấn đề trọng yếu đối với người trẻ hiện nay.

Đối mặt 3 cuộc khủng hoảng lớn
- Thưa anh, miêu tả bối cảnh chung hiện nay, chắc hẳn "khủng hoảng" là từ thường xuyên được dùng. Nhưng có vẻ kinh tế không phải là khủng hoảng duy nhất của Việt Nam. Đối với riêng giới trẻ, theo anh những khủng hoảng mà họ đang và sắp phải đối mặt là gì?
TS Giáp Văn Dương: Đúng là đang xảy ra khủng hoảng trên quy mô rộng. Trong đó khủng hoảng kinh tế là nổi bật nhất, vì hậu quả của nó rõ ràng nhất, và được nhắc đến nhiều nhất trên các phương tiện truyền thông đại chúng.
Nhưng khủng hoảng kinh tế cũng có thể được coi là hệ quả của các loại khủng hoảng khác, như khủng hoảng mô hình phát triển chẳng hạn. Vì thế, đằng sau cơn khủng hoảng kinh tế đang hoành hành, là rất nhiều vấn đề lớn khác cần được mổ xẻ.
Với Việt Nam, câu chuyện còn phức tạp hơn, vì khủng hoảng ở Việt Nam còn thể hiện rõ ràng ở nhiều lĩnh vực khác ngoài kinh tế, như giáo dục, đạo đức, thang giá trị, v.v...
Xét riêng với người Việt trẻ, thì bên cạnh những khó khăn về cơm áo gạo tiền mà cuộc khủng hoảng kinh tế gây ra, họ còn đối mặt với các cuộc khủng hoảng vô hình khác. Tuy chúng âm thầm hơn, nhưng sức tàn phá có khi còn ghê gớm hơn cả những khó khăn về kinh tế. Chẳng hạn, khủng hoảng niềm tin và các thang giá trị.
Cụ thể là hiện đang tồn tại những bộ giá trị mâu thuẫn nhau và người trẻ không biết ứng xử thế nào cho phải trước các thang giá trị đó. Những giá trị truyền thống thì một thời đã bị coi là tàn dư của phong kiến lạc hậu, nên bị "nhổ tận gốc, trốc tận dễ" và chưa thể phục hồi. Những giá trị phổ quát của thế giới đương đại, như tự do, dân chủ, nhân quyền... khi về Việt Nam nhiều khi lại bị gán cho những nhãn mác ngoại lai, thù địch, lai căng.
Từ sự nhập nhằng của các thang giá trị này, sẽ dẫn đến khủng hoảng niềm tin với người trẻ, tức là không còn tin và không biết tin vào cái gì cả. Họ thấy mọi thứ đều nhảm nhí và sáo rỗng. Nhiều người trong số họ thậm chí còn đi xa hơn, thấy ngay cả sự tồn tại của mình cũng là một điều vô nghĩa. Số các vụ tự tử, gây án, phá phách của giới trẻ tăng lên là một minh chứng cho điều này.

TS Giáp Văn Dương

Nối tiếp, và cũng là hệ quả của sự khủng hoảng thang giá trị và niềm tin, là sự khủng hoảng về việc định vị vai trò của bản thân trong xã hội. Muốn hay không, xã hội Việt Nam vẫn mang nặng truyền thống văn hóa phương Đông, ở đó thứ bậc, trật tự từ trong gia đình, đến công sở, xã hội nói chung, vẫn là một thực tế phổ biến.
Trong cái trật tự đó, người trẻ không định vị được vị trí của mình vì bản thân họ đang chịu thiệt, và cũng không thấy trật tự đang tồn tại là khả tín. Nhưng một trật tự mới để thay thế thì lại chưa định hình.
Không còn tin vào trật tự cũ không phải vì họ không có lý tưởng, mà vì trước hết đó là bản tính của tuổi trẻ, và thứ hai là bản thân trật tự đó đã không còn sức thuyết phục. Nếu mọi thứ đều tốt thì đã không có khủng hoảng.
Khủng hoảng chính là triệu chứng của các vấn đề xã hội, là điềm báo của một sự thay đổi sẽ đến. Nhưng thoát ra khỏi khủng hoảng như thế nào, và làm chủ sự thay đổi ra sao, thì họ không biết, và cũng không đủ sức, vì sự nhỏ bé của mỗi cá nhân, và sức nặng của quán tính xã hội đè lên vai họ.
Như vậy chỉ xét sơ bộ, người Việt trẻ đang phải đối đầu với ba cuộc khủng hoảng lớn: khủng hoảng kinh tế; khủng hoảng niềm tin và các thang giá trị; và khủng hoảng định vị mình trong xã hội.
- Trong khủng hoảng, liệu có cơ hội nào cho người trẻ tạo nên những biến chuyển lớn mà thế hệ đi trước chưa làm được? Và muốn làm được điều đó, người trẻ phải bắt đầu từ đâu?
Khủng hoảng là chỉ dấu cho thấy cần phải có một sự thay đổi. Và mỗi sự thay đổi đều phải trả một chi phí chuyển đổi nhất định. Theo góc nhìn lạc quan thì phí chuyển đổi trong khủng hoảng là thấp nhất. Do đó, khủng hoảng chính là cơ hội cho người trẻ thay đổi, là thời điểm của những lựa chọn có tính chiến lược, trên bất kể quy mô nào.
Sự thay đổi này trước hết đến từ một sự phản tư về vai trò của mình trong xã hội. Từ sự phản tư này, người trẻ sẽ tự xác lập lại các thang giá trị và niềm tin cho mình, từ đó định vị được vị trí của mình trong xã hội.
Có thể thấy người trẻ hiện là lực lượng chủ đạo tại những nơi mà đời sống đang diễn ra sôi động nhất. Dù đó là đời sống kinh tế như trong các trung tâm mua sắm lớn; đời sống văn hóa như trong các biểu diễn, triển lãm nghệ thuật; hay đời sống học thuật trong các trường, viện nghiên cứu.
Tương tự, nếu đi vào những nơi hiện đại nhất, có mức độ hội nhập cao nhất, thì sẽ thấy lực lượng chủ đạo ở trong đó là người trẻ. Ngay cả trong khu vực sản xuất và dịch vụ, người trẻ cũng đang là lực lượng chủ lực.
Với một dân số trẻ có tuổi trung bình chưa đến 30 thì việc người trẻ là lực lượng chủ lực của mọi hoạt động trong xã hội là điều tất yếu. Người trẻ đang chiếm lĩnh tiền phương và hậu phương của sự phát triển. Người trẻ đang nắm giữ tương lai của đất nước này.
Nhưng người trẻ chưa có được vị thế xứng đáng với vai trò của họ trong xã hội. Họ không có quyền năng tương xứng với đóng góp của họ trong xã hội. Trật tự hiện thời không ủng hộ họ, không tạo điều kiện cho họ được thể hiện mình. Nói cách khác, ở mọi cấp độ, họ bị hạn chế hoặc không được quyền tham gia định đoạt số phận của chính mình.
Vì thế, một sự thay đổi với người trẻ chỉ có thể đến từ một sự thức tỉnh về vai trò của mình, về vị trí xứng đáng của mình trong xã hội. Đó là vị trí dẫn đầu xã hội. Đó là tiền tuyến của sự phát triển. Chỉ khi đó, người trẻ mới tự tin làm chủ cuộc đời mình, chủ động tham gia hoặc đấu tranh để được tham gia, định đoạt số phận mình. Chỉ khi đó họ mới có thể đóng góp vào sự triển của đất nước một cách tự tin và hiệu quả.
Với cách nhìn đó, khủng hoảng chính là cơ hội của người trẻ. Vấn đề là người trẻ có ý thức được điều đó không, và có đủ tự tin để gánh vác công việc thay đổi đó.
Sống hay tồn tại?
- Có ý kiến cho rằng giới trẻ ngày nay được nuôi dưỡng trong điều kiện đầy đủ vật chất, được chiều chuộng hơn xưa rất nhiều. Do đó, khả năng sinh tồn và đương đầu với khó khăn của họ cũng suy giảm. Quan điểm của anh về vấn đề này ra sao? Những thách thức mới mà người trẻ phải đối mặt có gì khác biệt và giáo dục đã hỗ trợ họ chuẩn bị tâm thế hiệu quả đến đâu?
Nếu đặt trọng tâm của đời sống người Việt trẻ vào chuyện sinh tồn, thì đó là một cách đặt vấn đề sai ngay từ đầu. Người trẻ phải đặt mục tiêu cuộc đời mình cao hơn sự sinh tồn. Con chim trên trời, con cá dưới nước không có trí tuệ, không được học hành đào tạo gì mà vẫn có thể sinh tồn rất tốt đó thôi. Vì thế, với một con người, nhất là với người trẻ, vấn đề là sống, chứ không phải sinh tồn.
Mỗi người đều phải vác cây thập giá của chính mình. Thời nào cũng đều có cái khó, cái khổ của thời ấy. Về vật chất người trẻ hiện nay có thể đầy đủ hơn ngày xưa. Nhưng xét về tổng thể, người trẻ hiện nay không hẳn đã sướng hơn xưa.
Thế giới bên ngoài đã đổi thay quá nhanh và quá lớn, người trẻ phải đương đầu với chuyện đó. Giá trị thì quá nhiều, thật giả đúng sai lẫn lộn, thiêng liêng và nhảm nhí pha trộn với nhau, cống hiến và trục lợi hòa quyện vào nhau. Riêng việc tách lọc những thứ đó cho ra ngô ra khoai đã là quá mệt.

Khủng hoảng là cơ hội cho người trẻ tạo ra những chuyển biến. Ảnh minh họa

Ngoài ra, nếu các thế hệ trước chỉ phải đương đầu với cuộc khủng hoảng thiếu, tức thiếu mọi thứ, thì ngày nay một phần người trẻ còn phải đương đầu với cả khủng hoảng thiếu và thừa. Thiếu những thứ thiêng liêng và thừa những điều nhảm nhí. Thiếu cái cao cả mà thừa cái vụn vặt đời thường. Như trong lĩnh vực thông tin chẳng hạn, ngày xưa thiếu thông tin về mọi mặt, thì ngày nay lại vừa thừa vừa thiếu: thừa thông tin mà thiếu tri thức, nên chỉ riêng việc gạn ra những gì cần đọc trong một rừng tin tức cũng là điều quá mệt.
Tôi biết có rất nhiều người đang dành nhiều thời gian và sức khỏe để ngày ngày nhặt rác đổ vào đầu mình mà cứ ngỡ đang làm giàu tri thức. Tin rác giờ hiện là chủ đạo, trong khi thông tin thực sự thì lại quá hiếm, lại thường xuyên bị bóp méo và kiểm duyệt chặt chẽ, nên ngộ độc thông tin, ngộ độc những điều nhảm nhí, cũng là một điều cần phải cảnh giác.
Thừa thông tin nhưng thiếu tri thức. Nhặt được vàng trong bãi rác quả thực không phải là việc dễ.
Nói như vậy để thấy, không phải vì được "chiều chuộng" mà người trẻ đánh mất khả năng sinh tồn, đánh mất khả năng đương đầu với khó khăn. Mấu chốt là ở việc người trẻ đã không được chuẩn bị cho việc phải sống trong môi trường mới khi hoàn cảnh đã thay đổi. Vì thế, người trẻ đã đánh mất tính chủ động và năng động của mình.
Đến đây ta thấy hé lộ vai trò của giáo dục. Lý do là giáo dục đã quá lạc hậu so với xã hội. Giáo dục không giúp cho người trẻ có được sự tự tin chủ động, tinh thần tự do bay bổng, và trên hết là không giúp người trẻ định hình được một cách rõ ràng những phẩm chất cần có của một con người đích thực.
Ngược lại, giáo dục lại đào tạo theo lối rập khuôn, tạo ra đồng loạt những con người chỉ biết phục tùng, nên đương nhiên người trẻ sẽ đánh mất sự tự tin và tính chủ động trong việc định đoạt cuộc đời mình, và gặp khó khăn trong cuộc cạnh tranh với thế giới bên ngoài.
Người trẻ là sản phẩm mới nhất của nền giáo dục đó, nên người trẻ hụt hơi so với xã hội là điều tất yếu.
- Anh từng chia sẻ, chính giáo dục cũng đang khủng hoảng nên chẳng thể cứu được giới trẻ. Nhưng dù thế nào, giáo dục Việt Nam cũng không thể không thay đổi. Vậy để góp phần kiến tạo một thế hệ trẻ tự tin, vững vàng, theo quan điểm của anh, giáo dục nên bắt đầu từ những thay đổi nào?
Giáo dục cần phải bắt đầu từ việc xác định lại mục đích của chính mình. Đó là cần phải hướng đến việc tạo ra những con người tự do chứ không phải những cá nhân chỉ biết vâng lời.
Các nhà giáo dục cũng cần phải nhìn nhận lại mình, xem mình có thực sự là các nhà giáo dục, hay chỉ là công cụ của một trật tự cũ, một quán tính cũ.
Nói cách khác, giáo dục cần phải hướng đến việc giải phóng con người chứ không phải là đày đọa con người. Mà muốn thế, bản thân giáo dục và các nhà giáo dục lại cần phải được giải phóng trước.
Câu chuyện đến đây đã rẽ sang một chiều hướng khác. Nếu nói tiếp thì e là quá dài. Đành xin bạn hẹn một lần khác vậy.
Hải Tâm (thực hiện)những chia sẻ, trăn trở của TS Giáp Văn Dương. Từng du học và giảng dạy tại các nền giáo dục tiên tiến như Hàn Quốc, Anh, Singapore..., góc nhìn của TS Giáp Văn Dương nhằm góp phần soi tỏ những vấn đề trọng yếu đối với người trẻ hiện nay.

Giới trẻ 'nghèo' nhất tài sản gì?

Tác giả: Khắc Giang

Bài đã được xuất bản.: 28/01/2013 02:00 GMT+7

Để định vị vững vàng, người trẻ phải tự mình đối diện và giải quyết khủng hoảng lớn nhất - khủng hoảng niềm tin.
LTS: Trong bối cảnh đối mặt với nhiều thách thức, khó khăn, đất nước và xã hội càng cần đến vai trò, sức sống, tài năng của người trẻ để kiến tạo những biến chuyển mới. Đó chính là lý do Tuần Việt Nam tổ chức đề tài Định vị người trẻ thời khủng hoảng.
Mở đầu cho loạt bài này, chúng tôi trân trọng giới thiệu đến độc giả góc nhìn của một người trẻ cũng đang trên hành trình tìm kiếm con đường định vị bản thân trong cuộc sống và sự nghiệp. Tác giả bài viết dưới đây thuộc thế hệ 8X, từng học đại học và có thời gian làm việc tại Việt Nam, hiện đang du học tại Đan Mạch.
Cách đây vài năm, ngôn ngữ thời @ xuất hiện một thành ngữ thông dụng: sống bằng niềm tin. Anh không có tiền - sống bằng niềm tin, anh không có nhà - sống bằng niềm tin, v.v... Đại loại, ý nghĩa của nó là nếu không có một số thứ (hoặc hoàn toàn không có gì), thì anh chỉ có nước lôi niềm tin ra làm vốn sống.
Trớ trêu thay, thứ tưởng như ai cũng có lại là thứ thiếu nhất trong cuộc sống hiện tại. Thế hệ trẻ hiện nay đang đối diện với một cuộc khủng hoảng niềm tin, mà ngoài chính họ ra không ai khác có thể giải quyết được.
"Thế hệ mất mát"
Những ai từng đọc Ernest Hemingway có lẽ đều biết đến Lost Generation - tạm dịch là "thế hệ mất mát". Cụm từ này chỉ những người đi ra từ Chiến tranh Thế giới thứ nhất và cảm thấy lạc lõng, mất phương hướng trong cuộc sống hiện tại. Với họ, chiến tranh đã phá vỡ hoàn toàn lý tưởng mà họ có trước đó, trong khi niềm tin mới chưa hình thành.
Những thế hệ đứng giữa sự chuyển mình của thời đại thường gặp phải vấn đề về lý tưởng sống như vậy. Đó là lớp thanh niên phương Tây với phong trào hippie trong thập niên 1960-1970, là cuộc nổi loạn của giới trẻ Nhật Bản hơn chục năm trước, hay gần đây nhất là phong trào Chiếm phố Wall trên quy mô toàn cầu.
Giới trẻ Việt Nam ngày nay, đứng trước những thay đổi chóng mặt của cuộc sống và xã hội, cũng không phải ngoại lệ.
Tốc độ phát triển kinh tế, đô thị hóa nhanh chóng, cùng với sự đón nhận cởi mở các giá trị từ bên ngoài đã tạo ra một không gian sống hoàn toàn mới cho giới trẻ. Quan hệ xã hội đã được cởi trói ra khỏi những ràng buộc địa lý, mở hơn, nhưng tất nhiên cũng phức tạp hơn.
Internet trở thành môi trường sống thứ hai của giới trẻ (nếu xét về mặt thời gian sử dụng, có lẽ nó phải môi trường số một). Ở đó, họ trải nghiệm những tự do không rào chắn mà cha ông ngày xưa trong mơ cũng không thể nghĩ đến.
Không gian vật chất thay đổi nhanh chóng khiến nhiều giá trị cũ lụi tàn, hoặc không cũng bị thách thức bởi thời cuộc.
Xã hội đòi hỏi khả năng làm việc thực chất, nhưng hệ thống giáo dục vẫn nặng về khoa cử, thành tích. Chúng ta nói về trọng người tài, nhưng chuyện chạy việc, chạy công chức, chạy biên chế dù không mấy người dám công khai nhưng ai cũng ngầm hiểu.
Chúng ta nói về liêm khiết và chính trực, nhưng tham nhũng và hối lộ ngày càng khó kiểm soát, len lỏi đến cả những hoạt động thường ngày như đi khám bệnh.
Chúng ta tuyên bố đề cao giá trị tinh thần, nhưng thực tế cuộc sống lại trơ trụi như một cô người mẫu nổi tiếng từng phát biểu, "không có tiền thì cạp đất mà ăn".
Đứng trước những mâu thuẫn đó, thật khó để thuyết phục người trẻ tin theo lời của "người lớn" về giá trị sống. Giới trẻ như bị kẹt giữa hai "làn đạn", như người đang đi trên dây giữa một bên là di sản niềm tin cũ đang mong manh, một bên là những tư tưởng dẫn đường mới chưa hình thành.

Người trẻ đang đối mặt với nhiều thách thức trong quá trình định vị bản thân. Ảnh minh họa

"Nhiều cách sống" [1]
Giới trẻ hiện nay có nhiều cách tiếp cận khác nhau với cuộc khủng hoảng tư tưởng mà có thể chính họ cũng không nhận ra.
Với một số người, giá trị sống ý nghĩa nhất là phải khẳng định được bản thân, theo nhiều cách: tham gia nhiều hoạt động nhất có thể, nỗ lực thăng tiến, hay chỉ đơn giản là kiếm được nhiều tiền. Vì thế nên giai đoạn "khủng hoảng tư tưởng" cũng là lúc xuất hiện nhiều những doanh nhân 8X, 9X thành đạt, dám nghĩ dám làm nhất, những nhà hoạt động xã hội trẻ tuổi xông xáo và nhiệt tình nhất.
Số khác mang trong mình "mầm mống nổi loạn", muốn bứt phá khỏi khuôn khổ gò bó. Đó là lúc phong trào "phượt" nở rộ, với không gian "xê dịch" thậm chí mở rộng tới những vùng đất xa xôi, như tác giả trẻ Huyền Chip của bộ sách "Xách ba-lô lên và đi". Lựa chọn "xê dịch" phần nào cho thấy cảm giác muốn tìm về chính mình, được cân bằng trong một không gian sống mới chưa định hình của giới trẻ.
Và cũng có bộ phận giới trẻ lựa chọn bấu víu vào những "giá trị ảo" làm lẽ sống: đó có thể là game online, âm nhạc, hay mạng xã hội. Từ chuyện những "fan cuồng" K-pop đến mức mắng chửi cả bố mẹ, hay những thanh niên sẵn sàng giết người chỉ để có tiền "cày" game, đều bắt nguồn từ sự tha hóa của lẽ sống.
Đi mãi sẽ thành đường
Dù lựa chọn cách sống nào, thì thực tế cũng là giới trẻ đang phải tự mình dò đường đi. Tất nhiên, trong một môi trường mở và thông thoáng hơn, thế hệ trẻ không thể mong đợi xã hội và nhà nước "dắt tay từng bước" như với đứa trẻ lên ba. Bản thân người trẻ cũng không bao giờ mong muốn như vậy.
Nhưng điều đó không có nghĩa là nên bỏ mặc họ đi trên dây khi chưa được học cách giữ thăng bằng. Làm vậy chẳng khác nào đẩy một con chim non chưa đủ lông cánh ra khỏi tổ tập bay.
Thay vào đó, hãy dạy nó cách kiếm ăn, cách tự bảo vệ mình, cách sống với đồng loại trước khi để nó lựa chọn những khoảng trời riêng của mình. Đáng buồn thay, có vẻ như chúng ta đang thiếu cả thời gian lẫn quyết tâm để hiện thực hóa điều đó.
Bên cạnh đó, có một tâm lý rất phổ biến hiện nay cho rằng giới trẻ đang đi lầm đường, không biết phân biệt phải - trái - đúng - sai, và xã hội cần phải tăng cường định hướng hơn nữa cho họ. Bản thân người viết cho rằng cách đó vô tác dụng. Bởi vấn đề của niềm tin phải được giải quyết bởi niềm tin, chứ không phải bằng ép buộc và kiểm soát.
Niềm tin chỉ được xây dựng trên nền tảng những hành động thực chất, những nỗ lực hữu hình. Hành động đó có thể bắt đầu từ những thay đổi trong hệ thống giáo dục, tuyển dụng người tài, cho đến những vấn đề vĩ mô hơn như giải quyết nạn tham nhũng hay gia tăng hiệu quả chính sách.
Không thể nói nhà nước tạo mọi điều kiện cho giới trẻ lập nghiệp, nếu như môi trường kinh doanh của nước ta luôn xếp hạng dưới trung bình trên toàn thế giới (thứ 99/185-theo Báo Cáo Môi Trường Kinh Doanh 2013 của World Bank), và đa phần doanh nhân trẻ phải tự xoay sở để gom vốn mà không hề biết đến sự tồn tại của quỹ hỗ trợ khởi nghiệp.
Không thể nói mở cửa cho người trẻ thể hiện tài năng, trong khi "đường vào" các cơ quan nhà nước vẫn muôn trùng cửa ải đối với những người không thuộc diện "hậu duệ, quan hệ, tiền tệ".
Và cần hơn cả là niềm tin của thế hệ đi trước vào thế hệ hiện tại. Hãy tin họ như thế hệ thanh niên thời chiến tranh nhận được niềm tin sẽ giải phóng dân tộc và thống nhất đất nước, hay thế hệ Đổi mới sẽ đưa VN thoát khỏi trì trệ. Thế hệ 8X, 9X cũng có đủ năng lực để chèo lái dân tộc đi đến những cột mốc mới.
Tin tưởng đồng nghĩa với việc hiểu rằng giới trẻ hiện nay khác với những người đi trước, và do vậy không thể áp đặt giá trị sống, lối tư duy cũ lên họ. Xã hội chỉ nên tạo ra điều kiện cần giúp họ phát triển thành những người trưởng thành, có lý trí, và đến lúc đó hãy để cho họ tự do suy nghĩ, lựa chọn con đường riêng của mình.
Lỗ Tấn từng nói, trước kia làm gì có đường, người ta đi mãi thì mới thành đường đó thôi. Nếu không để cho giới trẻ khám phá những con đường mới, thì sau này chúng ta lấy đâu ra đường để đi?
---------
[1] Nhiều cách sống: tên cuốn tiểu thuyết của nhà văn 8X Nguyễn Quỳnh Trang.

Viết chữ đẹp đã lỗi thời?

Nhìn nhận thế nào về tâm lý trầm trồ khi thấy những bản viết tay “chữ đẹp như in” của các học trò nhỏ khi tham gia các cuộc thi ‘luyện chữ”?

Theo GS Nguyễn Ngọc Lanh, chuyện học sinh cả lớp, cả trường, cả huyện… phải rầm rộ đi thi “chữ đẹp” thể hiện triết lý rất lỗi thời. Tại sao trẻ em Việt Nam cứ phải vung phí tuổi xuân vào những cuộc đua - tuy rất bổ ích cho “thành tích” của người có quyền, nhưng - vô bổ đối với sự nghiệp tương lai của chính các em?

Dưới đây là phân tích của ông. VietNamNet mong nhận được các ý kiến trao đổi. Thư gửi về: bangiaoduc@vietnamnet.vn.

Các bài luyện và các bài thi cứ na ná như nhau về nét chữ

Không có chữ, phải đi mượn; lại mượn phải thứ chữ rất khó viết

Ba ngàn năm không có chữ, tới thiên niên kỷ thứ tư, tổ tiên ta đành chấp nhận chữ Hán.

Khổ! Đây là thứ chữ tượng hình; viết chữ gần như “vẽ chữ”. Sự sáng tạo chung quy chỉ là thay đổi cách đọc chữ Hán cho lọt tai người Việt - nghĩa là tạo ra các từ Hán-Việt. Viết như nhau, Trung Quốc đọc là “zẩn mỉn” còn ta đọc là “nhân dân”. Tới nay, các từ Hán-Việt chiếm tới quá bán hoặc 2/3 kho từ vựng của ta. Vui hay buồn?

Cứ bảo chữ Hán thịnh hành suốt ngàn năm trước. Kỳ thực, nó độc tôn, chứ “thịnh hành” cái nỗi gì mà chỉ 1% dân biết chữ?

Nói khác, tới 99% dân ta không đọc nổi, mà nghe người khác đọc hộ cũng không hiểu.

Hẳn là, 99% các cụ ta thời xưa nghe đọc câu “Học nhi bất yếm, hối nhân bất quyện” (học không chán, dạy người không mỏi) và “Tiên giác giác hậu giác” (người biết trước dạy cho người biết sau) cũng giống như vịt nghe sấm?

Đã thế, dùng chữ Hán không thể ghi lại kho tàng văn hóa dân gian do người Việt sáng tạo. Lưu giữ bằng cách “truyền miệng” thì làm sao tránh khỏi thất thoát lớn?

Giải quyết bằng sáng tạo ra chữ Nôm: Vẫn rơi vào lẩn quẩn!

Chữ Nôm ghi lại tiếng Việt (ca dao, tục ngữ, văn thơ Việt). Nghĩa là khi đọc văn Nôm, người Việt mù chữ vẫn hiểu. Tổ tiên ta càng thêm hứng khởi sáng tác bằng chữ Nôm. Chính nhờ chữ Nôm mà truyện Kiều ra đời…

Nhưng đó là cái vòng lẩn quẩn. Vì cách phổ biến nhất để tạo ra chữ Nôm là ghép hai chữ Hán lại làm một: Trong đó, một chữ dùng để chỉ “nghĩa”, còn chữ thứ hai để chỉ “âm”.

Ví dụ, muốn viết chữ “tay” thì các cụ ghép chữ “thủ” (nghĩa là tay) với chữ “tây” (phương tây, phương Đoài). Người đọc phải… suy hoặc đoán, để mà đọc thành “tay”. Thật phiền, cứ phải giỏi chữ Hán (và giỏi đoán) mới học được, đọc và viết được chữ Nôm. Số người biết chữ Hán vẫn chỉ 1%; biết Nôm càng dưới 1%.

“Văn hay” phải kèm “chữ tốt: Chuyện đương nhiên thời xưa

“Văn hay, chữ tốt” là câu cửa miệng của người xưa nói về thành công trong nghiệp học.

Thời xưa, học vấn của một người được đánh giá ở “văn”. Nhưng “văn” chứa trong… bụng (các cụ nghĩ thế), dù hay đến mấy vẫn phải thể hiện bằng chữ thì người khác (ví dụ, người chấm thi) mới đánh giá được. Do vậy “văn hay” phải có cả “chữ tốt”.

Luyện “chữ tốt” thời xưa gian khổ gấp trăm (hay ngàn) luyện chữ quốc ngữ thời nay.
Viết chữ gần như “vẽ chữ”, thiếu hay thừa một nét là thành vô nghĩa hoặc khác nghĩa (sai một ly đi một dăm). Hàng ngang, hàng dọc cứ đều tăm tắp. Tập viết chữ Hán là nỗi vất vả và sợ hãi của học trò xưa, vì đây là chính giai đoạn rất dễ bị “ăn roi” của thầy. Nhưng trên mức “chữ tốt” còn có mức “chữ đẹp” (cực tốt) nữa. Nhưng đó là chuyện năng khiếu, “hoa tay”…, chỉ dành cho số ít người.

Thời ấy, chỉ cần “văn hay, chữ tốt” là đủ để công thành danh toại. Thời nay, nếu chỉ hành văn trơn tru và viết chữ đẹp - tuy vẫn là ưu điểm - nhưng chưa nói được gì nhiều.
Phúc thay! Từ năm 1915, nước ta đã thay chữ Hán bằng chữ quốc ngữ. Để thanh toán mù chữ, thuở xưa cần 3 năm; thì thời nay chỉ cần 3 tháng. Để luyện “chữ tốt” cũng vậy.

Thứ bậc giữa “văn hay” với “chữ tốt”

Một cách vắn tắt, làm văn là việc của cái đầu, viết chữ do cái tay.

- Khi vua muốn ban ra một chiếu chỉ, một đạo sắc phong, một lời khuyến dụ… thì các vị “văn hay” sẽ lĩnh ý và thảo ra văn bản. Họ phải dùng lời văn thích hợp và viết bằng thứ “chữ tốt” để vua duyệt. Sau đó, sẽ có những người “chữ cực tốt” sao chép thành nhiều bản để gửi đi các nơi. Như vậy, người “văn hay” là quan, gần gũi vua; còn người “chữ đẹp” chỉ là những thư lại, có khi cả đời không thấy long nhan.

Ở cấp địa phương (đạo, trấn, tỉnh, huyện) vị đứng đầu chính quyền vẫn là người “văn hay”, còn trong số phụ tá có vài người “chữ tốt” (lo việc sổ sách, sao chép văn thư…).

Dẫu sao, thời xưa người “chữ tốt” (nhất là “chữ đẹp”) vẫn có việc làm phù hợp. Còn thời nay, khó kiếm kế sinh nhai thuần túy chỉ bằng “chữ đẹp”. Bởi vì, máy đã thay thế. Người viết đẹp nhất cả nước cũng chỉ “đẹp như chữ đánh máy”, hoặc “như chữ sách in”(!).

Thi chữ đẹp

Thời nay, máy đã thay thế ngày càng vượt trội sự khéo léo của bàn tay. Tuy nhiên, vẫn nên tổ chức thi chữ đẹp, để đáp ứng nguyện vọng của những người có năng khiếu muốn tranh tài - giống như nhiều cuộc thi năng khiếu khác.

Phải nói thêm: Viết chữ đẹp, thêm óc sáng tạo, tâm hồn nghệ sĩ… vẫn có thể “sống tốt” bằng nghề thư pháp. Thực tế, sản phẩm của các nhà Thư Pháp ở ta thường là để tặng.
Còn chuyện học sinh cả lớp, cả trường, cả huyện… phải rầm rộ đi thi “chữ đẹp”, thì đấy là chuyện khác. Nó thể hiện một triết lý rất lỗi thời (mà người có quyền cứ tự ý áp đặt, dưới danh nghĩa nào đó - ví dụ, để rèn “nết người” - cho đại trà vài chục triệu đứa trẻ), nguy hiểm hơn cả bệnh “thành tích”, bệnh “phong trào”.

Số người dựa vào “chữ tốt” để sinh nhai cứ hiếm dần. Vậy, các bậc cha mẹ thời nay nếu có ý định đầu tư tiền của và công sức cho con cái về “chữ tốt” cần suy nghĩ cho kỹ.

Rèn chữ
- Thời xưa, không rèn chữ sẽ thiệt thòi nhãn tiền. Vì đó là thứ chữ khó viết và dễ sai sót dẫn đến sai nghĩa. Những người “văn hay” thì địa vị xã hội không thấp. Họ phải thảo ra những văn bản “chữ tốt”, để cho đám “chữ cực tốt” khỏi nhầm lẫn khi sao chép.
Nếu họ là các bậc uyên thâm, họ còn sáng tác (Lê Hữu Trác, Lê Quý Đôn, Phan Huy Chú, Nguyễn Du…) và có cả một đội ngũ “chữ tốt” sao chép thành hàng trăm cuốn sách. Cho tới khi con người biết khắc chữ vào tấm ván để in ra hàng loạt thì bản gốc càng phải viết bằng thứ “chữ tốt” để thợ khác khỏi nhầm lẫn (rất khó sửa).

- Thời cận đại, khi đã có chữ quốc ngữ, có máy chữ và máy in, các vị Nguyên Hồng, Nguyễn Huy Tưởng, Nam Cao, Vũ Trọng Phụng… vẫn phải rèn chữ để bản thảo đỡ tốn giấy (giấy rất đắt, phải viết bằng thứ chữ nhỏ li ti) và để thư ký gõ máy chữ khỏi nhầm lẫn; và để thợ in đỡ mắc lỗi khi xếp chữ. Điều khác xưa: người đánh máy chữ và thợ xếp chữ in không cần “chữ tốt” nữa. Các nhà văn thế hệ sau làm việc lúc giao thời, nhưng thích nghi rất nhanh: từ viết tay, họ chuyển sang dùng bàn phím.

“Chữ đẹp” đến mức nào là đủ?

Đã đi học thì phải tập viết. Cứ cho rằng trong tương lai không xa, mỗi học sinh sẽ sở hữu một máy tính gọn nhẹ (mang theo tới lớp) trong chứa sẵn toàn bộ sách giáo khoa và tài liệu tham khảo; cứ cho rằng họ sẽ được dạy sử dụng bàn phím thành thạo tới mức gõ chữ nhanh hơn viết (quả vậy đấy: gõ một chữ trên bàn phím để nó hiện ra màn hình vẫn nhanh hơn viết chữ đó ra giấy)... Nhưng, dứt khoát, họ vẫn phải tập viết. Vì trong cuộc đời, có lúc họ phải viết chứ không chỉ trông cậy vào máy vi tính mà xong.
Vậy, cần tập viết tới mức nào? Chẳng cần cãi nhau cho mất thì giờ; mà cứ xem “người ta” đã làm.

1) Dứt khoát học sinh phải viết đủ nét, đủ dấu, để ai cũng đọc được bản viết của mình. Họ viết ra là để người khác đọc (trước hết là để trả bài cho thầy, cô; sau này là lá đơn xin việc mà nơi tuyển chọn quy định “tự viết”, tờ giấy biên nhận, đăng ký bút tích với cơ quan quản lý…). Còn việc ghi chép cho riêng mình, họ tha hồ tự ghi, tự hiểu.

2) Họ phải tập viết nhanh, vì thời công nghiệp đòi hỏi tiết kiệm thời gian.

3) Họ chỉ viết ngắn. Nếu cần viết dài, đã có vi tính và máy in.

Thế là đủ.

Nhưng khi cần viết nhanh, nét chữ lại trở về kiểu “vốn có”

Thời gian lẽ ra dành cho tập viết như hiện nay (nhất là để thi “chữ đẹp”) liệu có nên dùng để dạy các cháu sử dụng bàn phím? Nhiều phụ huynh đã nhận ra lợi hại.

- Điều không lạ, những bài được giải “chữ đẹp” đều có nét chữ na ná như nhau, vì cùng được dạy theo một mẫu, mặc dù internet đã miễn phí rất nhiều mẫu chữ cực đẹp.

- Điều không lạ nữa: Khi phải viết nhanh, những người được giải lại trở về cách viết cố hữu của mình. Chữ là người. Chính do vậy, ta mới có thể “đoán tính cách con người theo nét chữ”. Rút ra: nét chữ (để thi) chẳng liên quan gì tới “nết người”. Chớ ngộ nhận.

Tại sao trẻ em Việt Nam cứ phải vung phí tuổi xuân vào những cuộc đua - tuy rất bổ ích cho “thành tích” của người có quyền, nhưng - vô bổ đối với sự nghiệp tương lai của chính các em? Mà tuổi thọ của dân ta chưa phải quá cao so với các dân tộc khác, để các cháu tiêu tốn tuổi trẻ vào việc này.

• GS Nguyễn Ngọc Lanh
•  
  
  Nét chữ không phải nét người
  Cách đây 15 năm tôi có được may mắn học với 2 ông giáo sư y khoa người Pháp, một người khoảng 55 tuổi, người kia khoảng 45. Cả hai ông đều là giáo sư đầu ngành trong lãnh vực của mình, một ông là Trưởng khoa, một ông là Hiệu trưởng Trường Đại học y khoa. Cả hai ông đều rất đức độ, lịch sự, quan tâm đến mọi người và được mọi người yêu mến. Hai ông mổ rất giỏi, rất khéo tay và đặc biệt chữ viết...cực xấu. Hiện tại tôi đang theo học một khoá tiếng Anh ngắn hạn tại một trường đại học trong nước, người dạy tôi là một nữ giảng viên còn rất trẻ, mới 23 tuổi, dạy rất nhiệt tình, phương pháp dạy rất hiện đại, luôn khuyến khích động viên học viên, trình độ tiếng Anh thì trên cả tuyệt vời (giọng chuẩn, nói lưu loát gần như người Anh - Mỹ), nhưng chữ viết thì...thường thường bậc trung. Cô đã được học tại Mỹ từ năm lớp 10 cho đến đại học và mới trở về Việt nam làm giảng viên đại học. Theo tôi, nên tập trung vào phát triển tư duy cho học sinh tiểu học hơn là rèn chữ viết. Ngày còn bé, tôi cũng được các thầy giáo và cha mẹ luyện chữ và đến bây giờ viết cũng khá đẹp. Tuy nhiên, tôi thấy chẳng ích lợi gì, vì mấy ngày mới phải ký một chữ, đôi khi họ tên đầy đủ cũng đã đánh máy sẵn rồi. Nói luyện chữ để rèn tính kiên trì, cẩn thận thì đúng, nhưng đó không phải là cách duy nhất để rèn luyện. Ngược lại, qua trải nghiệm bản thân tôi thấy - vì dành nhiều thời gian để rèn viết cẩn thận nên thành ra hạn chế cái mạnh mẽ, táo bạo đi. Chữ viết chỉ cần rõ ràng, sạch sẽ, viết ra phần lớn mọi người đọc được là đủ rồi. Ai có năng khiếu, đam mê viết chữ đẹp thì ủng hộ, hoan nghênh, nhưng không nên bắt các em học sinh phải suốt ngày gò lưng luyện chữ. "Nét chữ nết người" là một quan niệm cực sai lầm.
• Rèn nét chữ, rèn nết người
  Việc viết chữ đẹp không chỉ là thành tích mà là yêu cầu căn bản của người học trò. Nét chữ thể hiện tính kiên trì, chăm chỉ của người viết. Những câu chữ thẳng hàng, đẹp, rõ nét thể hiện sự trang trọng và tính cách cẩn thận của người viết đối với người đọc. Con người muốn làm được người tốt thì phải rèn luyện từng tí một. Nét chữ cũng vậy, là học trò phải viết vở sạch đẹp, rõ ràng. GS cho việc viết chữ đẹp là việc "vô bổ" là sai lầm nghiêm trọng. Đừng chạy theo thời đại mà bỏ mất đi tương lai.Thứ nhất về thời gian, việc rèn chữ chỉ dành cho hs tiểu học, lúc này các em chủ yếu học đọc và viết, và yêu cầu là cho các em đọc tốt, viết tốt. GS nói chỉ cần viết đủ nét, đủ dấu cho người khác đọc đc. Vậy k rèn từ nhỏ thì lớn lên làm sao viết đủ nét ,đủ dấu. Vả lại việc thi chữ đẹp chỉ dành cho một số em viết chữ cực đẹp chứ k phải là cho tất cả các học sinh. Đó là cuộc thi bổ ích chứ k phải tốn thời gian như GS nhận xét. Thứ 2 về vấn đề lỗi thời: Rèn chữ cho các em tức là rèn cả tính kiên trì, nhẫn nại, rèn tính phấn đấu trong học tập cho các em. Mà đức tính kiên trì thì ai cũng biết tầm quan trọng của nó rồi. Đồng ý là khi đc thả ra người ta sẽ viết ngoáy, viết ẩu. Nhưng đó là khi người ta đã lớn, đã biết khi nào nên viết cẩn thận, khi nào có thể viết tắt. Còn bây giờ, khi các em còn nhỏ, việc rèn chữ cho các em vẫn là cần thiết.
   
   

Đời y như phim

Sau 25 năm phát hiện chị gái là mẹ ruột tôi

Một ngày, có người đàn ông lạ hẹn gặp tôi. Ông đưa kết quả xét nghiệm ADN, nói là cha tôi và khẳng định Huyền không phải chị gái, mà chính là mẹ ruột của tôi.

Tôi thấy đời mình như một kịch bản phim ngớ ngẩn và vô lý do một đạo diễn thất thế nghĩ ra nhằm câu khách thiên hạ. Khi sự thật được tiết lộ, tôi chết lặng trong bàng hoàng và sửng sốt. Tôi không rõ đây là bi kịch hay là điều may mắn của mình nhưng tôi ước, giá mà cho tận tới lúc chết, tôi vẫn không biết chút gì về sự thật này, giá mà mẹ đừng bao giờ nói với tôi.

Một tháng trước, có một người đàn ông lạ đến tìm và nói rằng, ông là ba của tôi. Điều đó càng được khẳng định chắc chắn hơn khi ông đưa cho tôi xem kết quả xét nghiệm ADN và vài chữ viết nhanh của bác sĩ kết luận rằng giữa tôi và ông ta có quan hệ huyết thống cha con. Tôi cười nhạt và cho rằng đó đơn giản chỉ là một vở kịch vụng về. Người đàn ông kia có lẽ muốn xin chút tiền từ số gia sản kếch xù mà tôi được nhận từ bố mẹ của mình.

Nhưng khi Huyền, chị gái tôi lên tiếng xác nhận thì tôi buộc phải tin đó là sự thật và thậm chí, tôi còn phải chấp nhận thêm một sự thật khác rằng Huyền không phải là chị gái của tôi, mà đó là mẹ ruột mình.

Khi chưa biết sự thật này, tôi là con trai trong một gia đình giàu có, trên tôi là một chị gái tên Huyền. Chị Huyền hơn tôi 16 tuổi. Vì nhà chỉ có 2 chị em nên chúng tôi rất thân nhau. Thế nhưng, khi tôi còn nhỏ, chị Huyền rất ít khi chơi với tôi. Bố mẹ nói chị có chuyện buồn nên tôi không được quấy rầy hay làm phiền chị.

Mãi đến khi tôi vào lớp 1, chị mới cởi mở với tôi hơn và dần dần chị thay bố mẹ chăm sóc tôi, bởi 2 người còn bận rộn chuyện kinh doanh mà chị Huyền khi ấy đã tốt nghiệp đại học nhưng chị không đi làm. Tôi cũng không thấy chị có bạn bè bởi cả ngày ngoài chuyện đưa tôi đi học, đón tôi về, đưa tôi đi chơi, nấu nướng cho tôi ăn thì chị chẳng hề gặp gỡ bất cứ ai. Nhưng tôi chẳng mấy để ý chuyện đó.

Cho cả đến khi lớn lên và biết suy nghĩ, tôi vẫn cho rằng tính chị khép kín, không thích giao thiệp rộng rãi nên chị mới có ít bạn và thích ở nhà nhiều như vậy. Tôi vẫn thường gọi đùa chị Huyền là bà cô già vì chị quản lý tôi rất chặt, hơn cả bố mẹ. Chị đề ra quy định về thời gian, quy định về việc gặp gỡ và kết bạn, quy định cả về cách ăn mặc và nói năng của tôi. Nếu tôi có thắc mắc, bố mẹ chỉ cười nói: "Chị chỉ muốn tốt cho con mà thôi". Dù rất khó chịu với "bà cô già" này nhưng tôi rất yêu thương chị, đơn giản vì chị là người thân của tôi.

Năm tôi 20 tuổi, bố mẹ đột ngột mất trong một tai nạn xe hơi, trong nhà chỉ còn lại 2 chị em. Tôi vẫn đang tuổi ăn, tuổi chơi nên không thể thay bố mẹ gánh vác chuyện công ty. Chị Huyền đã nhận lấy việc đó. Bây giờ khi ngồi viết lại những chuyện trong quá khứ, tôi mới nhớ ra rằng chị chưa một lần yêu ai hoặc ít nhất đó là những gì tôi biết.

Chị có rất ít bạn bè, không gặp gỡ, hẹn hò với bất cứ người đàn ông nào. Nếu tôi có hỏi thì chị chỉ bảo đợi tôi lấy vợ xong chị mới đi lấy chồng. Tất nhiên, chị tôi có nhiều người để ý, theo đuổi. Có người còn khốn khổ vì không được chị tôi đáp lại nhưng chị tôi vẫn cứ dửng dưng như vậy.

36 tuổi, chị trở thành Tổng Giám đốc của một công ty truyền thông lớn. Tôi sợ chị không làm được bởi trước giờ chị vẫn sống khép kín, không giao lưu nhiều với xã hội, vị trí Tổng Giám đốc dường như không mấy hợp với chị. Nhưng tôi đã nhầm, chị điều hành mọi thứ rất trôi chảy. Nhìn chị đĩnh đạc trong cương vị mới, tôi không khỏi ngạc nhiên bởi đó là hình ảnh về một chị Huyền khác hẳn với chị mà tôi thường nhìn thấy.

25 tuổi, tôi bắt đầu vào công ty học việc và dần dần thay chị đảm nhận việc của công ty. Chị nói chỉ làm giúp tôi chừng ấy năm thôi, còn lại tôi phải tự lo liệu. Tôi đồng ý và cố gắng làm mọi chuyện thật tốt. Tôi muốn chị tôi có thời gian để dành riêng cho bản thân bởi chị đã ngoài 40 và vẫn chưa lấy chồng. Chị nói không muốn lấy chồng và có ý định quy y cửa Phật. Tôi kịch liệt phản đối chuyện này. Nhà tôi chỉ còn 2 chị em, nếu chị đi tu, tôi sẽ giống như một đứa trẻ mồ côi không người thân thích.

Chị lại nói sẽ đợi tôi có vợ, có con rồi chị mới đi tu. Việc này tôi cũng không đồng ý. Tôi thấy chị cứ u uẩn sống trong khi với điều kiện của chúng tôi, chị hoàn toàn có thể sống vui vẻ, hưởng thụ cuộc sống, đi du lịch đó đây. Tôi vẫn không hiểu vì sao chị cứ sống như thể cả thế giới đang quay lưng lại với chị cho đến ngày người đàn ông lạ xuất hiện. Ông ta hẹn gặp tôi ở ngoài. Vì không rõ đó là ai và công việc quá nhiều nên tôi từ chối nhưng khi ông ta nói có chuyện liên quan tới chị Huyền cần nói cho tôi biết thì tôi đổi ý.

Chỗ hẹn gặp mặt của chúng tôi là một quán cà phê nhỏ nằm sâu trong ngõ, dù nhỏ nhưng quán được bài trí rất đẹp. Người đàn ông lạ tự giới thiệu ông ta tên Tân. Tôi đoán chừng ông ta phải gần 60 tuổi, có phong thái đạo mạo, điềm tĩnh và cách nói chuyện thể hiện rằng ông là một người quyền lực. Ông không nói chuyện vòng vo mà khi vừa bắt đầu, ông đã nói, ông là bố của tôi, bố ruột.

Sau vài giây sững người, ngạc nhiên, tôi trấn tĩnh lại bởi cho rằng người đàn ông này đã nhận nhầm người hoặc ông ta đang tạo kịch để nhòm vào tài sản của gia đình tôi. Ông đưa kết quả xét nghiệm ADN cho tôi. Tôi vẫn không tin. Ông nói, tôi có thể gọi chị Huyền đến để kiểm chứng, để ba mặt một lời. "Cũng không phải là chị Huyền đâu, đó là mẹ ruột của con". Ông nói nhẹ như không, còn đối với tôi thì câu nói này quả thực là một cú sốc lớn.

Tôi không hiểu có chuyện gì đang diễn ra trong cuộc đời mình. Chị Huyền đến, ngay khi nhìn thấy người đàn ông kia, nét mặt chị chuyển biến. Tôi nói cho chị về những điều người đàn ông kia khẳng định và mong mỏi một cái lắc đầu từ phía chị. Thế nhưng chị Huyền không nói gì, chị cũng không phủ nhận. Chừng ấy là đủ cho tôi hiểu những gì ông Tân nói đều là sự thật. Khi ông Tân rời đi, chị Huyền mới bắt đầu nói.

Chị thừa nhận những gì người đàn ông kia nói là đúng. Chị yêu ông ta khi 16 tuổi còn ông ta khi đó đã ngoài 30, đã có vợ con. Chị sinh tôi khi còn quá trẻ nên ông bà ngoại đã quyết định nhận tôi làm con trai của họ để che giấu việc đáng xấu hổ là con gái duy nhất của họ chửa hoang. Và tôi đã sống với thân phận là con trai của ông bà ngoại hơn 20 năm trời. Không một ai biết sự thật ấy ngoài ông bà ngoại, chị Huyền và người đàn ông kia.

Chị Huyền nói ông ta muốn nhận con. Ông ta không cần đến tài sản của gia đình chúng tôi bởi ông là một người đàn ông giàu có và quyền lực. Ông ta muốn nhận con bởi vợ ông không sinh được đứa con trai nào để nối nghiệp. Lý do quá nực cười! Bởi nếu ông ta đã có con trai thì chắc chắn ông ta sẽ không bao giờ quay lại tìm tôi, để xem đứa con rơi này đã sống như thế nào. Dù cho ông ta là bố đẻ của tôi thật nhưng tôi không hề có ý định nhận bố.

Chuyện khiến tôi khó nghĩ và buồn nhiều nhất là chị Huyền. Tôi không cách nào chấp nhận chị là mẹ của tôi bởi cái suy nghĩ chị là chị gái đã ăn sâu vào trong tiềm thức. Chị là mẹ của tôi sao? Còn có chuyện nào đáng sửng sốt và nực cười hơn câu chuyện này? Hóa ra, đó là lý do vì sao chị tôi từng ấy năm trời không hề yêu ai, từng ấy năm trời chị lo lắng, chăm sóc cho tôi.

Tôi đã chuyển ra ngoài sống mấy tuần nay. Tôi không biết làm thế nào để gặp và nói chuyện với chị. Sự thật này chắc chắn tôi sẽ phải chấp nhận nhưng không phải bây giờ. Tôi chưa nghĩ ra cách để nghĩ về chị Huyền như là mẹ của tôi. Thế nên, tôi chọn cách chạy trốn.

Đừng say nắng lần nữa vợ yêu nhé - Ly hôn nổi đau không của riêng ai!

Xin em đừng đánh mất lòng tin ở anh một lần nữa. Chúng ta sẽ cùng làm lại từ đầu. Những chuyện đã qua như một cuốn nhật ký anh đã xếp lại mãi mãi, không bao giờ nhắc đến nữa.

Thời gian vừa qua, sau tất cả những chuyện xảy ra giữa vợ chồng mình, đối với anh thật kinh khủng. Nhất là giai đoạn anh biết ra sự thật, đấu tranh giữa ly hôn và tha thứ, mặc dù đôi lúc lòng anh không thật sự muốn như thế và cũng chưa sẵn sàng cho việc phải rời xa em.

Anh rối tung với những suy nghĩ, ám ảnh, mất hết niềm tin vào em, vào tình vợ chồng của chúng mình và rồi chợt nhận ra tại sao anh không làm theo những điều lòng mình mách bảo? Anh biết những chuỗi ngày qua đối với em cũng chẳng dễ dàng gì, phải không em?

Nhìn sự cố gắng, nỗ lực của em trong việc dành thời gian cho gia đình, em quan tâm anh hơn như thể chuộc lại lỗi lầm, em cố hết sức để chứng minh rằng tình yêu dành cho anh là vẫn còn, vậy thì tại sao chỉ vì một lỗi lầm của em mà hầu như gần 50% phụ nữ có gia đình đều mắc phải, mà anh lại không thể tha thứ? Vì thật ra tận đáy lòng anh vẫn còn rất yêu em mà.

Anh khẳng định với em rằng trên đời này không có ai yêu em nhiều như chính người chồng của em vì anh là đàn ông, sống trong thế giới đàn ông nên anh biết rất rõ. Chúng ta từng là bạn, yêu nhau và song hành cùng em cho đến tận bây giờ, 15 năm…Còn những đàn ông trong xã hội kia có ai thật sự yêu em? Họ sẵn sàng khen em hết lời, tán tỉnh, chiều chuộng, buông những lời mật ngọt để em lầm tưởng họ là người hiểu em và biết giá trị vẻ đẹp của em.

Vẫn là “em quá trẻ so với tuổi, em đã có con mà vẫn đẹp, hấp dẫn như con gái”, “chồng em thật ngốc khi không biết giữ chặt lấy em”, “anh tiếc rằng trước đây chúng ta không gặp nhau sớm hơn”, “dạo này đêm nào ngủ anh cũng mơ thấy em”, “suốt ngày anh chỉ nghĩ đến em nên chẳng làm được việc gì”, “gia đình anh không hạnh phúc, anh không yêu vợ, chỉ sống vì trách nhiệm” và rất nhiều câu khác nữa, nhưng đại loại là như thế. Chắc chắn là họ không yêu em vì họ chỉ xem em là sự giải trí khi họ cần.

Thiên nhiên đã giăng cái bẫy tình dục để nam và nữ tìm đến nhau, và ngay khi em lầm đường, lạc lối, khi em không cảnh giác, lòng em không dành cho chồng là lúc em rất dễ rơi vào bẫy. Mục đích của họ là biến em thành món ăn về thể xác khi họ muốn tìm cái mới, hay khi bị vợ cấm vận hay vợ đang mang thai. Và rồi sau đó thì em và các phụ nữ có gia đình khác sẽ trở thành đề tài cho họ bàn luận, là thành tích để khoe với bạn bè, và khủng khiếp hơn là họ giới thiệu những phụ nữ này cho nhau, chia sẻ cho nhau.

Em yêu, chính em là người hiểu rõ chồng nhất đúng không? Anh cần em và con của mình cũng cần em, hai con chỉ có anh là người ba, và em là người mẹ mà các con tôn thờ. Không một ai có thể thay thế được anh và em trong lòng các con. Còn đối với anh, tình yêu đã dành trọn cho em, anh không thể cũng như không còn yêu ai khác ngoài em, em có biết điều đó không?

Em yêu, xin em đừng đánh mất lòng tin ở anh một lần nữa nhé! Chúng ta sẽ cùng làm lại từ đầu. Những chuyện đã qua như một cuốn nhật ký anh đã xếp lại mãi mãi, không bao giờ nhắc đến nữa để anh và em cùng mỉm cười viết tiếp những trang nhật ký mới, với những lời lẽ yêu thương, những nụ cười thật hạnh phúc bên 2 con trai của chúng ta.

Riêng anh, anh biết phải làm gì để em tin vào tình cảm này dành cho em, cố gắng ra sao để không trở thành một người chồng vô dụng, để xứng đáng hơn, để em có thể chia sẻ những điều trong cuộc sống, yên bình bên anh chứ không phải nơi khác.

Trong mắt anh em vẫn là người vợ dễ thương, yêu chồng con, vẫn là người vợ chung thủy, đẹp cả về mặt đạo đức vợ chồng. Anh mong gia đình mình sẽ có những chuỗi ngày hạnh phúc đến khi chúng ta thành ông bà ngoại, đến ngày anh xa em và hai con. Để khi anh ra đi mà lòng vẫn mãn nguyện vì kiếp này anh có em và con. Có thể trong cõi vô hình đó anh sẽ làm được những điều để con và em may mắn hơn. Anh yêu em và hai con nhiều lắm, không có gì thay đổi được điều này.

Tại sao dẫn đến ly hôn ?

Thiếu giao tiếp là một trong những lý do tan vỡ. Những cách nói chuyện kiểu ‘ăn thua’ hay luôn chỉ trích, ngắt lời bạn đời, dùng từ thô tục cũng là nguyên nhân.

Những kiểu giao tiếp dưới đây có thể phá hoại hạnh phúc lứa đôi:

Không trung thực

Bao nhiêu lần bạn bắt mình phải nói “có” trong khi thực sự bạn nghĩ là “không”. Bạn nói “Em không biết” vì sợ bị đánh giá, bị từ chối.... Khi chúng ta cố chấp nhận những thứ không như mình muốn, gạt đi mọi cảm xúc thực để giữ hòa khí thì chúng ta cũng tự dằn sự tức giận và ấm ức của mình xuống.

Điều này chỉ chứng tỏ bạn lừa dối cảm giác của mình và không tin tưởng rằng “nửa kia” đủ trưởng thành để làm chủ phản ứng của họ. Tốt hơn nên nói “Em/anh chưa sẵn sàng nói về điều này ngay bây giờ. Em/anh cần thư giãn và nghĩ thêm. Chúng ta sẽ nói chuyện này trong một giờ nữa”, sau đó nhớ giữ lời hứa.

Vô lý

Hầu hết giao tiếp của chúng ta là phi ngôn ngữ và khi nó không đồng bộ với từ ngữ, chúng ta thường gửi đi những thông điệp lẫn lộn. Điều này khiến các cặp vợ chồng gây chuyện tranh luận, trở nên thất vọng, thậm chí cố gắng “sửa lưng” nhau.

Khi chúng ta nói về một điều gì đó trong khi lại đảo mắt, hay mím chặt môi hoặc nhún vai thì chúng ta gửi đi một thông điệp khác, thường là sự châm chọc, phòng thủ hoặc phán xét “nửa kia”.

Một cách để tránh điều này là giữ tương tác mắt. Điều này đảm bảo cho sự lắng nghe tích cực và cho phép bạn thảo luận về cái người khác nói thay vì nghĩ về những gì bạn định nói tiếp.

Thái độ ăn thua

Giao tiếp hiệu quả là khi thông điệp của bạn không chỉ đơn giản là gửi đi mà còn chuyển đến đúng chỗ và được người nghe tiếp nhận. Khi nói chuyện về những đề tài không dễ chịu, người ta thường rất dễ phán xét, bực bội và có thái độ phòng thủ - tất cả khiến cho sự giao tiếp bị phá hỏng.

Hiếu thắng là một thái độ đáng sợ với những cử chỉ kèm theo như lấy tay chỉ mặt, vạch lỗi và cố gắng để mình là người nói cuối cùng có tính quyết định, chiến thắng. Thay vào đó, hãy dành sự chú ý của bạn vào việc bạn muốn cuộc đối thoại này đi đến đâu, làm sao để cả hai cùng thắng và dành thời gian để thực sự suy nghĩ về những khả năng và kết quả khác nhau. Vợ chồng có thể cùng thỏa thuận với nhau là khi tranh luận điều gì, dù gay gắt thế nào cũng cần giữ sự tôn trọng, chân thành dành cho nhau.

Ngắt lời ‘nửa kia’ hay nói liến thoắng hết cả phần người khác

Kiểu giao tiếp này rất dễ trở thành hệ thống. Khi bạn đã nói như vậy một lần, bạn rất có thể làm thế lần thứ hai và tiếp nữa. Đừng ngắt lời và hãy để người khác có thời gian đưa ra câu trả lời.

Đàn ông thường phàn nàn rằng họ vẫn nghĩ về một câu trả lời trong khi nửa kia của họ thì đã bắt đầu thúc giục họ phải đáp lại nhanh hơn hoặc yêu cầu một câu hỏi khác. Bạn cần thời gian để dừng lại bằng cách đếm tới 30 trước khi nói về điều gì đó và đừng hỏi vài câu một lúc. Và khi bạn làm thế hãy thực hiện câu ngạn ngữ của Pháp: uốn lưỡi 7 lần trước khi nói.

Điều này ít nhất làm nửa kia cảm thấy họ được tôn trọng và biết rằng bạn kiên nhẫn dành thời gian đợi họ phản hồi.

Tập trung vào mặt tiêu cực và tỏ ra thiếu lịch sự

Luôn cằn nhằn những tật xấu của bạn đời, dùng những từ ngữ thô tục, mỉa mai… sẽ khiến “nửa kia” cảm thấy bị xúc phạm và chẳng muốn thảo luận về bất kỳ vấn đề gì nữa. Đây cũng là cách ăn mòn tình cảm rất nhanh và đẩy hai người càng ngày càng xa nhau.

Những 'sát thủ' giấu mặt của hôn nhân

Bừa bãi, hay cằn nhằn, lười biếng... là những thói quen xấu ảnh hưởng đến hạnh phúc gia đình. Không "hạ gục nhanh" tình cảm vợ chồng, chúng gây ngộ độc một cách từ từ, chậm rãi.

Khi yêu, để làm đẹp lòng nhau, người ta luôn cố gắng thể hiện những ưu điểm và nét đáng yêu nhất. Thành vợ thành chồng, người ta chẳng cần giữ ý nữa mà cứ mặc nhiên bộc lộ những nhược điểm và thói xấu trong cuộc sống hằng ngày. Điều đó sẽ dần dần giết chết tình yêu và đe dọa hạnh phúc gia đình. Nếu bạn cũng thuộc một trong những trường hợp sau, hãy cẩn thận đừng để tình cảm sứt mẻ chỉ vì những thói quen có thể khắc phục được.

Hay cằn nhằn

Khi một việc trong gia đình không được làm theo ý mình, bạn bắt đầu phê phán. Những lời chỉ trích cứ tuôn ra đến khi người bạn đời phải tuân theo ý bạn mới thôi. Sự cằn nhằn có thể báo hiệu một "cuộc chiến" lớn sắp xảy ra; về lâu về dài, nó sẽ hủy hoại quan hệ vợ chồng.

Bạn hãy cùng chồng thẳng thắn trao đổi để tìm ra cách đề nghị nhau chia sẻ công việc sao cho hợp lý và dễ nghe nhất. Điều quan trọng là biết chấp nhận nếu không thể buộc người bạn đời làm theo ý mình.

Hay vắng mặt

Đã có thời, các bạn ở bên nhau bao lâu cũng không đủ. Còn bây giờ không hiểu vì sao vợ chồng bạn rất ít khi nhìn thấy nhau. Có thể bạn hoặc chồng bận làm thêm, đi gặp bạn bè hoặc đơn giản là mải duy trì các sở thích cá nhân. Phải chăng các bạn đã quá mệt mỏi để dành cho nhau những giây phút lãng mạn?

Coi chừng, nguy cơ rạn nứt tình cảm sớm muộn sẽ xuất hiện. Sự thân mật giữa vợ chồng bạn sẽ giảm dần; các bạn đang để "mất hút" nhau và dĩ nhiên theo thời gian, tình yêu sẽ chết. Hãy tìm lại sự thân thiết giữa hai vợ chồng bằng cách dành nhiều thời gian cho nhau hơn. Mỗi ngày, hãy dành riêng cho nhau ít nhất nửa giờ, hằng tuần dành riêng một tối cùng nhau đi chơi, ăn tiệm hay xem phim.

Không tôn trọng sự riêng tư của nhau

Bạn thường xuyên mượn đồ của vợ (chồng) mình mà không cần xin phép và khi trả lại, chúng không còn nguyên vẹn như cũ. Lý do dẫn đến sự cẩu thả này là các bạn không còn coi nhau như những cá thể riêng biệt.

Tình yêu khiến bạn cho rằng người kia là của mình. Điều này khiến người bạn đời cảm thấy không được tôn trọng. Vợ chồng bạn nên thỏa thuận xem cư xử thế nào là chấp nhận được và dành một góc riêng cho những vật dụng cá nhân của mỗi người.

Không chia sẻ việc nhà

Khối lượng việc nhà không chia đều mà phần lớn trút lên vai một người, còn người kia vẫn thờ ơ và coi rằng mấy việc nội trợ chỉ là "việc vặt"! Tình trạng này không được cải thiện sẽ dẫn đến sự oán hận từ phía người bạn đời. Đó là liều thuốc độc giết chết tình yêu.

Lấy tình dục để "giao kèo"

Đôi khi bạn coi tình dục là một phương tiện để thuyết phục, phỉnh nịnh hay đòi hỏi người bạn đời mình đáp ứng những yêu cầu của mình. Dần dần, ham muốn tình dục giữa hai vợ chồng sẽ mất dần bởi nó không được xuất phát từ sự đam mê lẫn nhau.

Tiêu hoang

Bạn biết rằng nhiều khoản chi tiêu là không hợp lý, song vẫn không thể kiềm chế mua sắm. Nếu không kịp thời "phanh" lại thì việc vung tay quá trán sẽ khiến tài chính gia đình bị khủng hoảng, ảnh hưởng đến những kế hoạch trong tương lai.

Mất vệ sinh

Người bạn đời của bạn "có vấn đề" về vệ sinh cá nhân: lười tắm (chỉ đến khi bạn giục đến rát cổ mới miễn cưỡng bước chân vào nhà tắm), lười đánh răng (chỉ đánh răng vào buổi sáng), quần áo hôi hám mà không chịu thay giặt. Đơn giản vì anh ấy cho rằng vệ sinh cá nhân không quan trọng. Về lâu dài, nó sẽ ảnh hưởng xấu đến sinh hoạt tình dục của hai vợ chồng. Hãy gợi ý anh ấy nhẹ nhàng: "Em sẽ cảm thấy hưng phấn hơn nếu anh đánh răng sạch sẽ...".

★ NỘI QUY VỢ CHỒNG ★

★ Nội quy dành cho VỢ:

• Điều 1: Vợ ko được theo trai khi chưa có quyết định của Chồng

• Điều 2: Vợ ko được trả lời Chồng quá lâu trong vòng 1 phút

• Điều 3: Vợ ko được ôm ai khác ngòai Chồng (kể cả bạn thân,nhất là boy)

• Điều 4:Vợ có chuyện gì thì cũng phải nói Chồng biết, ko được giấu (dù chuyện nhỏ)

• Điều 5:Vợ phải iu Chồng nhiều,ko được nói ko mà hãy làm bằng hành động

• Điều 6: Chồng cũng sẽ làm đúng theo những gì mình đã đưa ra...

★ Nội quy cho CHỒNG:

• Điều 1 : em luôn luôn đúng

• Điều 2: Cấm nhìn gái, tán tỉnh, cưa cẩm , Em mà bắt gặp thì đi theo nó luôn đi khỏi về nhà

• Điều 3 : Ko được ghen lung tung, phải nghe Em nói , ko được quy tội hết cho Em

• Điều 4 : Ko được làm Em buồn, tủi thân để Em mà khóc thì dỗ bằng niềm tin đi nhá

• Điều 5: Ko được chê Em cấm bảo Em lắm chuyện, có gì nói nhỏ với Em, còn ko thì ko phải nói gì hết

• Điều 6: Đi chơi mà ko có Em thì phải về sớm, ko thì ở nhà luôn cho khỏe

• Điều 7 : Em đang nói ko được phép nói leo, nói kháy, nói đểu Em.

• Điều 8 : Em làm gì đều phải vui vẻ chấp nhận, nếu Em sai xem lại điều 1

• Điều 9 : Thấy Em online mà ko pm trước, mải chơi game Em gọi nhiều quá ko trả lời thì đừng trách Em là ác

• Điều 10 : Vui vẻ chấp nhận nội quy, cấm tỏ thái độ đau khổ, trốn tránh trách nhiệm.

Vợ chồng 2

Ứng xử khôn ngoan khi bạn đời có bồ

Không buộc được anh chồng ngoại tình tỉnh ngộ, chị Thêm chấp nhận nhắm mắt làm ngơ, im lặng sống vì con. Chuyên gia cho biết vì không dứt khoát, thiếu kỹ năng giải quyết nên chị đang bị "cắm sừng" công khai.

"Hơn một năm trước mình phát hiện ra chồng ngoại tình, đã tìm cách nói chuyện với cô gái kia để cô ta biết sai mà sửa. Không ngờ họ vẫn lén lút gặp nhau, giờ chồng còn định mua xe cho cô kia nữa. Mình đã nói chuyện với chồng, đặt mình, con, gia đình so với cô gái kia để anh lựa chọn nhưng lão chỉ im lặng, làm lơ, nhiều khi còn khinh thường lời mình nói", chị Thêm (27 tuổi, Gia Lâm) chia sẻ.

Người vợ hợp pháp này đành phải chịu ấm ức bởi cô người tình thường xuyên gửi ảnh thân mật, tin nhắn mùi mẫn của chồng Thêm với cô ta, lúc lại khích tướng, mỉa mai chị.

"Khi kể những điều này hai mẹ con mình đang ở nhà với nhau, trời mưa lạnh, gió rét ầm ầm, còn chồng thì đang hú hí bên người đàn bà kia. Mình vẫn còn muốn gia đình này nhưng không biết làm thế nào kéo anh về phía mình nữa", Thêm nói với khuôn mặt nặng trĩu nỗi đau.

Các chuyên gia nhận định người thứ ba xuất hiện trong hôn nhân là điều khó tránh khỏi. Nên tự trang bị kỹ năng để giữ gia đình hạnh phúc. Ảnh: sk.com.sg.

Trái với trường hợp trên, anh Quân (30 tuổi, nhân viên bán hàng) vừa nghe bạn nói thấy vợ mình đi vào nhà nghỉ, anh liền về đánh chửi chị luôn. Mặc cho vợ xin xỏ, giải thích, Quân viết đơn ly hôn ngay trong đêm biết tin.

"Tôi vốn được xem như hotboy ở cơ quan, mức lương cao, lại thương con chiều vợ. Dù bận bịu nhưng luôn dành thời gian nhiều nhất cho vợ. Đời sống vợ chồng không bao giờ thiếu lửa. Ấy thế mà mới đây vợ tôi vào nhà nghỉ với một tên bạn học cũ xấu xí, công việc chẳng ra sao. Cô ấy cũng đã thừa nhận việc này và xin tôi tha thứ nhưng chỉ làm uất hận trong tôi tăng lên. Giá như tên kia giàu có, phong độ thì đỡ tức, đằng này... Giờ tôi hận vợ, muốn li dị ngay lập tức", Quân nói.

Theo Tiến sĩ văn hóa Ngọc Mai - Viện nghiên cứu con người, nhiều người không biết cách ứng xử khi người thứ ba xuất hiện trong hôn nhân nên đã vô tình làm tan vỡ hạnh phúc gia đình. Nhiều người chửi rủa, nhiếc móc, đánh ghen hay buông xuôi... mà không biết rằng những cách đó chỉ càng đẩy bạn đời ra xa. Lúc bình tĩnh lại họ mới thấy hối hận, nuối tiếc nhưng sự đã rồi không thể cứu vãn.

Chuyên gia khuyên trong tình huống này phải xử lý khéo để kéo người bạn đời về phía mình, trong ấm ngoài êm chứ không phải nhảy dựng lên để làng nước, họ tộc biết hay sử dụng trò đánh ghen kiểu giang hồ...

Dưới đây là các bước ứng xử khi xuất hiện người thứ ba:

- Bình tĩnh xem xét: Bạn nghe thông tin đó từ ai (từ điện thoại, cách thể hiện của chồng hay từ người thứ ba chọc ngoáy...). "Đừng vì nghe người khác nói mà vội quy kết cho bạn đời. Đừng để nóng giận làm bạn mất khôn", tiến sĩ Ngọc Mai khuyên.

- Khi biết rõ vợ/chồng ngoại tình thì tự mình nên thẩm định lại xem thông tin đó thế nào, mức độ nghiêm trọng đến đâu. Đồng thời thu thập những chứng cứ xác thực.

Thu thập chứng cứ bạn đời ngoại tình là việc nên làm. 'Nói có sách, mách có chứng' để đối phương không thể chối cãi, ưu thế thuộc về bạn khi đàm phán. Hoặc nếu sự việc quá nghiêm trọng đến mức ly hôn thì đây sẽ là chứng cứ có lợi cho bạn.

- Bắt đầu đánh giá xem người thứ ba xuất hiện với tư cách gì, là người bạn, đồng nghiệp hay người tình chen vào phá hoại hạnh phúc gia đình bạn.

- Sau đó căn cứ vào mối quan hệ của vợ/chồng với gia đình, ví dụ họ vẫn quan tâm, hay họ đã sao nhãng, không quan tâm gia đình, cáu gắt bạn đời...Từ đó mới đi đến kết luận là người thứ ba là kẻ phá đám hay chỉ là người làm phong phú thêm đời sống gia đình. Kết luận nguy cơ.

- Khi có đầy đủ những thông tin cho thấy người vợ/chồng ngoại tình thì nên xem xét lại bản thân mình. Các cụ vẫn nói 'tiên trách kỉ, hậu trách nhân" nên bạn hãy xem cách hành xử của mình có làm cho đối phương mệt mỏi, chán chường, đời sống vợ chồng có gì thiếu sót, bạn sai ở đâu. Học cách làm mới mình, thay đổi mình cho phù hợp, xây dựng lại hình ảnh. Nếu bạn không có vấn đề gì lớn đáng chê trách thì lúc này mới có thể kết luận vợ/chồng mình là người không đứng đắn.

- Sau đó nên nói chuyện với người bạn đời của mình trước khi đi nói chuyện với người thứ ba. Đây không phải là cuộc nói chuyện thông thường mà là đàm phán, bạn cần có kĩ năng. Đầu tiên bạn phải xác định rõ mình không phải là người bị cắm sừng, người kia là kẻ cắm sừng mà hãy đứng từ phía tôi là một người nam/nữ, là bố/mẹ để nói chuyện. Cuộc đàm phán thuyết phục là làm đối phương thừa nhận những chứng cớ bạn đưa ra. Cái quan trọng nhất trong cuộc đàm phán là đặt trọng trách, trách nhiệm lên đối phương: Anh/chị chọn gia đình hay người kia...

- Khi biết được tâm ý của vợ/chồng mình thì lúc này mới đi gặp người thứ ba. Hãy chọn địa điểm, ăn mặc, lời ăn tiếng nói lịch sự. Bắt đầu cuộc đàm phán thẳng thắn, tạo áp lực lên người kia, để họ nhận ra đang là kẻ phá hoại gia đình người khác. Tuyệt đối không nổi nóng, dùng những biện pháp đánh ghen thiếu khôn ngoan.

"Trong tình huống nào bạn cũng hãy đặt hạnh phúc gia đình, con cái lên trên, cố gắng lôi kéo người bạn đời về phía mình, cứu cuộc hôn nhân. Đừng nóng vội mà tự mình đánh mất hạnh phúc đã gây dựng", bà Ngọc Mai nói.

Với trường hợp chị Thêm ở trên, chuyên gia này phân tích chị đã quá sai lầm, thiếu kĩ năng ngay từ khi biết sự việc, trở thành nhu nhược, đẩy người chồng xa mình hơn. Giờ chị hãy tập làm mới lại chính bản thân mình cả về ăn mặc lẫn suy nghĩ, mạnh dạn và kiên quyết. Quan trọng hãy học cách tự lập. Rõ ràng chồng chị đang say đắm người phụ nữ kia nhưng vẫn còn muốn gia đình. Hãy xem đây như là vũ khí, xây dựng lại gia đình có con ngoan, vợ đẹp, giỏi, lôi kéo người chồng về phía mình.

Còn với trường hợp anh Quân, đã quá nóng tính mất khôn. Ai cũng biết anh là người hoàn hảo biết kiếm tiền, chiều vợ nhưng chính anh đang quá tự tin vào bản thân. Có thể điều này làm vợ anh mặc cảm, xa cách. Hãy bình tĩnh, tìm hiểu tâm tư của vợ, từ đó thay đổi mình. Anh vẫn còn rất yêu vợ, yêu con nên đừng vì nóng giận nhất thời, mất khôn.

Vo chong

VnExpress - Đàn ông đừng coi mình là trung tâm

Tre em

VnExpress - Trẻ sinh mùa hè khó đạt vị trí cao trong sự nghiệp

Chín chắn

VnExpress - Nhiều người Việt ngày càng dễ dãi với tình dục

Giới trẻ

VnExpress - Những slogan gây sốc của giới trẻ

Gia đình

Đời em có mấy lần 7 tuổi- Hoa hoc tro Online

Tật xấu người Việt

VietNamNet Mobile - Văn hóa và... thói trưởng giả!

Du lịch Việt Nam với... lời khuyên lạ

"Việt Nam có rất nhiều điều thú vị cho khách du lịch khám phá. Nhưng tốt nhất, nên tự mình làm công việc đó".
Bà Lorijon Bacchi, giám đốc công ty Visa tại Việt Nam, Lào và Campuchia kể lại một trải nghiệm: "Khi lên trang web tripadviser.com, một trong những trang web có uy tín với người du lịch trên toàn cầu, tôi thấy họ khuyên rằng cách hay nhất để đi du lịch ở Việt Nam là hãy thuê một chiếc xe máy và đi một chuyến từ Bắc vào Nam. Một lời khuyên rất lạ! Đến Việt Nam tôi được biết câu nói vui của các hướng dẫn viên ở đây là: sáng bảo tàng, tối múa rối nước. Và tôi đã hiểu ý nghĩa lời khuyên ở trên. Việt Nam có rất nhiều điều thú vị cho khách du lịch khám phá. Nhưng tốt nhất, nên tự mình làm công việc đó".
Năm 2011, công ty Visa thực hiện cuộc khảo sát xu hướng du lịch toàn cầu lần thứ sáu và cũng là lần thứ ba, Việt Nam được đưa vào danh sách các quốc gia được khảo sát.
Điểm đến hấp dẫn
Dựa vào kết quả khảo sát này, có thể thấy phong cảnh thiên nhiên, các gói khuyến mại du lịch hấp dẫn cũng như tình hình chính trị ổn định được coi là những ưu điểm chính của du lịch Việt Nam trong hai năm tới. Khách du lịch có kế hoạch tới Việt Nam trong thời gian tới còn cho biết rằng họ rất hào hứng tham gia những hoạt động ngoài trời, những tour du lịch ẩm thực để khám phá, thưởng thức đặc sản các vùng miền và trải nghiệm cuộc sống về đêm náo nhiệt ở Việt Nam.
Khảo sát này đưa ra những con số rất cụ thể và có ích cho các nhà hoạch định chính sách du lịch các quốc gia cũng như các công ty lữ hành. Từ đó người làm nghề có thể có được những thông tin cụ thể từ độ tuổi, tình trạng hôn nhân, điều kiện kinh tế của khách cho tới sức hút của sản phẩm du lịch, nhu cầu của khách hàng, những điều được và chưa được của thị trường từng quốc gia, xu hướng tương lai gần của khách du lịch.

Có bao nhiêu du khách sẽ trở lại Việt Nam?

Quảng bá kém
Nhìn vào những số liệu của bản khảo sát này, nổi bật lên là vấn đề quảng bá du lịch còn chưa hiệu quả.
Con số 271 khách du lịch đã đến Việt Nam trong vòng hai năm gần đây và 338 khách du lịch dự định đến Việt Nam trong hai năm tới trên tổng số 11.620 đối tượng khảo sát là một tỷ lệ thấp, có thể thấy sự biết đến của khách du lịch về Việt Nam còn khá hạn chế. Đặc biệt, báo cáo này cũng cho biết Singapore, Thái Lan, Úc và Hàn Quốc là những quốc gia có khách du lịch quan tâm nhất tới Việt Nam. Rõ ràng, sự quảng bá của Việt Nam ra ngoài khu vực còn hạn chế.
Trong nghiên cứu của Visa, có một chi tiết khá bất ngờ. Đó là du khách nước ngoài có vẻ có một cái nhìn thiếu khách quan về Việt Nam, vì họ nghĩ rằng mức độ bất ổn chính trị và nguy cơ khủng bố ở đây cao hơn so với trung bình thế giới. Ông Nguyễn Quý Phương, vụ trưởng vụ Lữ hành, tổng cục Du lịch Việt Nam nói: "Đây là sự hiểu lầm mà lỗi trước hết thuộc về chúng ta và vấn đề là chúng ta chưa làm tốt công tác thông tin, quảng bá. Khi Campuchia có những bất ổn nhất định, tôi cũng đã thấy hiện tượng có du khách nghĩ rằng Việt Nam cũng không an toàn và không lựa chọn chúng ta là điểm du lịch. Mặc dù là tỷ lệ khách du lịch có suy nghĩ này không chiếm phần lớn. Nhưng điều này nằm trong xu thế của khách du lịch quốc tế dự định tới Việt Nam trong tương lai. Vì thế chúng ta cần phải khắc phục ngay tình hình mà trước hết là cần chủ động xây dựng hệ thống thông tin nền qua các kênh thông tin".
Dịch vụ kém
Trong hành lang của buổi giới thiệu bản báo cáo, bà Lorijon kể về cảm nghĩ của mình với tư cách một người du lịch ở Việt Nam. "Lần đầu khám phá Hà Nội, tôi tìm tới một công ty lữ hành và thuê một người hướng dẫn theo lộ trình. Nói thật, sau một ngày tôi thấy chán. Tôi nói người hướng dẫn viên: tôi có ba ngày ở Hà Nội và tôi muốn chúng mang lại cho tôi sự thoải mái và thích thú. Nhưng tôi có cảm giác bạn chỉ có thể giúp tôi tiếp cận một Hà Nội rất khuôn mẫu, trong khi đâu đó, tôi lại cảm giác có điều gì thú vị mà mình chưa được chạm vào. Anh chàng hướng dẫn viên trẻ, giỏi tiếng Anh không biết giải thích với tôi thế nào. Vì thế tôi ngừng thuê anh ta và giở cuốn hướng dẫn của mình ra để... lang thang. Những lần sau trở lại Hà Nội, tôi luôn háo hức. Vì tôi luôn có một kế hoạch sẽ ăn món này, đến chỗ nọ, mua cái kia. Và tất cả đều do chính tôi tự khám phá".
Câu chuyện của bà Lorijon chắc chắn không cá biệt. Bà vẫn trở lại Việt Nam nhưng có bao nhiêu du khách đã không trở lại? Có phải vấn đề quảng bá du lịch của chúng ta không chỉ bất cập để rủ rê bạn bè đến với mình mà còn kém trong việc giữ chân họ?

"Nên đến trước khi chết" hay "cho tiền cũng không trở lại"?
Tiên trách kỷ... "Cho tiền cũng không thèm trở lại Việt Nam", ý kiến có phần cực đoan ấy trước hết là liều thuốc đắng để chúng ta nhìn lại các dịch vụ du lịch trên đất nước mình.
1. Đầu năm mới chẳng vui vẻ gì khi nghe tin một blogger Mỹ nói xấu về du lịch Việt Nam trênHuffington Post - tờ báo điện tử lớn thứ 2 tại Mỹ. Tất nhiên, du lịch Việt Nam thì cũng không phải là toàn thiện, toàn mỹ, nhưng chúng ta quen nghe người ta bình chọn địa danh quê mình là nơi "nên đến trước khi chết", nay lại phải nghe nói xấu đến mức đào đất đổ đi là "Cho tiền cũng không trở lại Việt Nam" thì... nhảy dựng lên là phải.
Theo trích lại trên VTC News thì tay blogger này viết: "Người bán đồ ăn thu tiền của tôi gấp 3 lần giá cả bình thường, người lái taxi gian lận về quãng đường để tính cước. Khi tôi mua áo phông ở Hội An, ba người phụ nữ chèo kéo tôi trong cửa hàng của họ để giữ tôi phải mua một cái gì đó, thậm chí là kéo áo sơ mi của tôi.
Một người bạn tôi mua chuối và người bán hàng đã bước đi mà không trả lại tiền thừa, vào siêu thị mua đồ thì được trả tiền thừa bằng socola... dường như kinh nghiệm của tôi là một chuẩn mực và không phải là ngoại lệ".
Tưởng chuyện gì to tát chứ cái chuyện ấy thì... có gì phải tẩy chay du lịch của Việt Nam dữ dội như vậy. Cái tay blogger này đúng là quá... nhỏ mọn. Ngay tôi đây, chân còn dính bùn, giọng nhà quê một cục mà mùa lễ hội này lớ xớ tới mấy nơi quán xá không hỏi giá trước, đến lúc tính tiền còn bị chủ hàng "chém cho sã cánh" nữa là. Còn chuyện dính phải taxi "đểu" thì chắc mọi người còn nhớ, năm ngoái, đến cả khách Interpol quốc tế đến Hà Nội cũng bị anh taxi "chém" đẹp...

Ảnh minh họa - Nguồn: Internet

2. Thật ra, những bức xúc về nạn bán hàng rong, chèn ép du khách... của blogger nêu trên vốn chẳng có gì mới, và cũng không phải lần đầu chúng ta được nghe. Du lịch Việt Nam còn một số vấn nạn nhức nhối, nhưng bức tranh cơ bản vẫn là màu sáng khi chúng ta đón tới hơn 6 triệu lượt khách quốc tế năm ngoái. Dù có một blogger khinh khỉnh "Cho tiền cũng không thèm trở lại Việt Nam", nhưng có biết bao nhiêu tổ chức uy tín về du lịch và truyền thông bình chọn cho Việt Nam là một trong những điểm đến hấp dẫn nhất thế giới (xem Tuổi trẻ Online, 12/1). Cụ thể, Hiệp hội du lịch Mỹ (USTOA) công bố Việt Nam đứng đầu nhóm danh sách các điểm được du khách chọn là điểm đến trong năm 2012. Tạp chí du lịch trực tuyến hàng đầu châu Á Smart Travel Asia cũng công bố Hà Nội và Hội An là hai trong 10 điểm đến hấp dẫn nhất tại châu Á trong năm 2011.
Một điều thú vị nữa là kết quả điều tra ngày 5/1/2012 trên chính tờ báo The Huffington Post, thông qua người sử dụng Facebook, cho biết Việt Nam nằm trong số 10 điểm đến tốt nhất trên thế giới.
Đặc biệt,"chả cá Lã Vọng" thì đã được chuyên mục du lịch của Hãng tin hàng đầu của Mỹ MSNBC xếp vị trí thứ 5 trong "10 nơi nên biết trước khi chết".
3. Tiên trách kỷ... "Cho tiền cũng không thèm trở lại Việt Nam", ý kiến có phần cực đoan ấy trước hết là liều thuốc đắng để chúng ta nhìn lại các dịch vụ du lịch trên đất nước mình. Một sự làm phiền, một cách cư xử thiếu tế nhị dù chỉ là chuyện "thường ngày ở huyện" nhưng cũng có thể để lại ấn tượng rất xấu cho du khách đến từ một nền văn hóa khác, khiến họ tẩy chay. Chúng ta không nên xem nhẹ.
Nhưng nếu gặp Matt Kepnes, tôi sẽ nói với anh ta rằng, trên thế giới này không có nơi nào toàn tốt, cũng không có nơi nào toàn xấu. Tôi cũng sẽ kể cho anh ta nghe một câu chuyện diễn ra vào thế kỷ 16 khi những người phương Tây là tổ tiên anh ta đến xứ Đàng Trong của Việt Nam. Họ cũng rất khó chịu khi thấy người dân bản xứ thích cái gì mà họ có là lập tức... ngửa tay xin bằng được. Nhưng khi sống với người bản xứ rồi, họ mới nhận ra rằng, đến lượt họ cần cái gì, người bản xứ lập tức đem "cho không" mà không cần phải mua bán. Từ quy kết ban đầu về sự tham lam, họ đã nhận ra rằng người bản xứ là những người hồn nhiên, hào phóng nhất thế giới.
Matt Kepnes có thể khó chịu về những cái lặt vặt anh gặp dọc đường, và chúng ta nên chia sẻ với anh ta và cũng hy vọng, phía sau những cái lặt vặt ấy, khi thật sự hiểu và yêu, anh ta cũng sẽ nhận ra Việt Nam cũng là một trong những điểm anh ta "nên trở lại trước khi chết".

Du lịch Việt Nam: có bột mà chưa gột nên hồ

Hạ Long, một trong những thắng cảnh nổi tiếng nhất của Việt Nam. (Bay Vút)

Mạnh nhưng không vững

Theo Tổng cục Du lịch Việt Nam, số lượng du khách nước ngoài tới Việt Nam trong những năm vừa qua đã tăng lên đáng kể, từ 3.6 triệu người vào năm 2006 cho tới 5 triệu vào năm 2010. Chỉ riêng trong trong bốn tháng đầu năm 2011, Việt Nam đã đón tiếp 1,9 triệu du khách, tăng 10.5% so với cùng thời kỳ năm ngoái. Trung Quốc vẫn tiếp tục giữ vị trí dẫn đầu về lượng khách đến Việt Nam trong tháng Tư với trên 375.000 lượt, tăng 20,4%.
Tuy nhiên, theo ý kiến của các chuyên gia, sự phát triển đó là không bền vững. Tiến sĩ Hà Văn Siêu, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch Việt Nam, cho Bay Vút biết chỉ có khoảng 5-7% du khách quay trở lại Việt Nam trong những lần sau.
Có một điều khá nghịch lý là mặc dù Việt Nam là điểm đến rất hấp dẫn với nhiều danh lam, thắng cảnh phong phú nhưng dường như ngành du lịch vẫn chưa khai thác được hết thế rất mạnh của mình.
Theo báo mạng Tuổi trẻ ngày 31/3/2011, trong khi Việt Nam có tới 9 di sản văn hóa lẫn thiên nhiên thế giới thì Indonesia chỉ có 8, Thái lan 3, Malaysia 2 và Singapore không có di sản nào. Tuy nhiên, theo bảng xếp hạng của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) thì ngành du lịch Việt Nam chỉ xếp thứ 80 trong số 139 quốc gia, trong khi Singapore xếp thứ 10, Malaysia thứ 35, Thái Lan thứ 41 và Indonesia thứ 74.
Mặc dù chỉ là một quốc gia nhỏ bé với dân số khoảng 4 triệu người nhưng Singapore rất ‘đáng nể’ trong việc khai thác du lịch, vốn được mệnh danh là ‘ngành công nghiệp không khói’. Chỉ riêng khu du lịch Resort World Sentosa của nước này đã đón 15 triệu lượt du khách nước ngoài trong năm 2010, cao gấp 3 lần Việt Nam trong cùng thời kỳ.

Nguyên nhân vĩ mô và vi mô

Theo ông Nguyễn Văn Mỹ, Giám đốc Công ty Du lịch Lửa Việt, Ủy viên Ban Chấp hành Hiệp hội Lữ hành Việt Nam và Hiệp hội Du lịch TP HCM, một trong những nguyên nhân mang tính vĩ mô chủ yếu nhất là sự bất cập trong cơ cấu quản lý. Ông dẫn chứng một số nước như Thái Lan thì Tổng cục Du lịch là cơ quan trực thuộc thủ tướng, có nhiệm vụ quản lý ngành du lịch cả nước và tiếp thị hình ảnh quốc gia, đặc biệt có quyền bổ nhiệm lãnh đạo các cấp thấp hơn. Trong khi đó thì Tổng cục Du lịch Việt Nam lại trực thuộc Bộ và chỉ làm nhiệm vụ tham mưu, còn các giám đốc sở lại trực thuộc ủy ban nhân dân tỉnh chứ không trực thuộc tổng cục. Vì vậy, theo lời ông Mỹ, quyền hành của tổng cục “gần như không có gì”, dễ dẫn đến việc ‘mạnh ai nấy làm’ cũng như thiếu trách nhiệm.
Tiến sĩ Hà Văn Siêu cho biết thêm một trong những nguyên nhân khác là cơ chế huy động vốn cho việc quảng bá du lịch còn nhiều hạn chế khiến cho khách du lịch gặp nhiều khó khăn trong việc tìm kiếm thông tin.
Bên cạnh đó, một trong những điểm yếu khiến ngành du lịch Việt Nam chưa có được thương hiệu là do sự bất cập của khâu nghiên cứu, phân khúc thị trường mục tiêu và việc phát triển các loại dịch vụ/sản phẩm đặc trưng cho từng thị trường, cũng như phương pháp tổ chức, sắp xếp và trình độ quản lý còn thiếu chuyên nghiệp.
Ngoài ra phải kể đến sự yếu kém và thiếu đồng bộ của cơ sở hạ tầng Việt Nam khiến cho việc kết nối khu vực và quốc tế còn nhiều hạn chế.
Xét dưới góc độ doanh nghiệp thì thái độ, phong cách phục vụ của đội ngũ hướng dẫn viên cũng là điều được báo chí phản ánh nhiều khi nhắc tới ngành du lịch Việt Nam. Theo ông Mỹ, đội ngũ hướng dẫn viên của các công ty du lịch còn “nhiều vấn đề” và nhiều người không thi hành đúng nhiệm vụ của mình mà lại tìm cách moi tiền của du khách hoặc nhận hoa hồng của các nhà hàng, khách sạn, các cửa hàng cung cấp sản phẩm/ dịch vụ du lịch.
Tiến sĩ Siêu cho biết những hạn chế kể trên đã dẫn tới hiệu quả quản lý, kinh doanh thấp và điều đó được thể hiện qua sự nghèo nàn, đơn điệu, kém hấp dẫn, chất lượng thấp của các loại hình sản phẩm/dịch vụ cũng như tầm nhìn ngắn hạn, kém sức cạnh tranh, suy thoái nhanh của các công ty du lịch.
Trong một bài viết có tiêu đề ‘4B của du lịch Việt: Bẩn, Bụi Bực, Buồn’ được đăng trong mục Diễn đàn Kinh tế của báo mạng Vietnam Net vào ngày 27/4/11 cho biết: “Khách du lịch nước ngoài nhận xét, đến du lịch Việt Nam có 4B: Bẩn ở môi trường, ở vệ sinh an toàn thực phẩm; Bụi ở khắp mọi nơi; Bực vì nạn đeo bám để bán hàng; Buồn vì không biết chơi và giải trí ở đâu. Họ đành Bỏ đi nơi khác là tốt hơn”.

Chưa xứng ‘đồng tiền bát gạo’

Mặc dù còn nhiều bất cập nhưng trên thực tế, số khách du lịch ở Việt Nam vẫn gia tăng hàng năm.
Chị Phương Huyền, ngụ tại TP HCM cho biết do đời sống ngày càng được nâng cao, gia đình chị đã có điều kiện đi du lịch nhiều nơi, từ Nam chí Bắc và cả nước ngoài.
Ông Nguyễn Văn Mỹ đồng ý với nhận định này và cho biết thêm sở dĩ du lịch Việt Nam vẫn phát triển chủ yếu là do các doanh nghiệp ‘tự thân vận động’.
Tuy nhiên, chi phí du lịch nội địa tại Việt Nam không hề rẻ, thậm chí còn đắt hơn so với tour đi một số nước. Ông nêu dẫn chứng: vé máy bay khứ hồi TP HCM-Hà Nội lên tới 5 triệu/vé. Trong khi đó, tổng chi phí cho cả tour du lịch TP HCM-Bangkok, Pattaya cũng chỉ khoảng 7 triệu, bao gồm tiền vé máy bay, khách sạn và vé tham quan một số địa điểm.
Tiến sĩ Siêu cũng cho rằng giá tour trọn gói hoặc các chi phí ghép tour tại Việt Nam thực sự cao hơn một số nước do chi phí quản lý cao, sự kết nối giao dịch, công nghệ kém hơn.
Chị Phương Huyền đồng ý với nhận định của Tiến sĩ Siêu khi ông cho rằng nhìn chung, chất lượng sản phẩm/dịch vụ du lịch tại Việt Nam vẫn chưa tương xứng ‘đồng tiền, bát gạo’.
Ngoài ra, ông cũng nhận định du khách nước ngoài thường chi tiêu ít hơn cho cả chuyến đi đến Việt Nam so với đến các nước khác. Nguyên nhân là do khả năng kích thích chi tiêu của du khách thông qua sự đa dạng hóa và nâng cao chất lượng của các sản phẩm/dịch vụ du lịch ở Việt Nam còn hạn chế. Điều này cũng khiến cho thu ngân sách nhà nước từ du lịch còn thấp.
Một ví dụ điển hình được đưa ra là trong số 5 triệu du khách đến Việt Nam thì có tới 2 triệu là ‘khách bèo’, chủ yếu là khách Trung Quốc sang Việt Nam bằng đường bộ. Họ không chi tiêu nhiều vì giá cả tại Việt Nam đắt đỏ hơn Trung Quốc, do đó, họ chỉ đi “vòng vòng vài bữa rồi về!” (theo lời ông Mỹ). 

Mệnh lệnh trái tim

Kỳ 1: Không thể làm ngơ

TT - Giữa cuộc sống xô bồ tấp nập, đã có nhiều con người hành xử bằng mệnh lệnh cao thượng của trái tim: vượt qua mọi khó khăn, phiền phức để ra tay nghĩa hiệp, cứu người trong lúc lâm nguy. Họ đã viết nên những trang sách đẹp trong cuộc đời mình...

Lương và người chị nuôi, vốn là vợ một nạn nhân bị tai nạn giao thông được Lương cứu giúp - Ảnh: Quốc Việt

Hà Nội, 16g30. Đường Phạm Hùng, người xe như mắc cửi sau giờ tan tầm. Bất chợt... rầm... Một thanh niên đang đi bộ ngã vật ra đường sau cú tông trực diện từ một chiếc xe gắn máy đang phóng nhanh giành đường. Người bị nạn nằm bất động. Máu chảy tràn ra từ miệng, mũi, tai của anh, rồi lan cả vũng trên mặt đường.

Chuyện trước ngày cưới

Đúng lúc đó, một chiếc xe buýt trờ tới. Phạm Văn Lương từ trên xe bước xuống. Anh vừa dự đám tang một người em kết nghĩa trở về, và chuẩn bị đón tiếp xe xuống Hải Phòng. Người yêu của anh mới gọi điện nhắn anh về để chuẩn bị cho ngày thành hôn. Chỉ ít hôm nữa chàng trai 27 tuổi này sẽ làm lễ cưới. Anh đang rất bận rộn, hồi hộp, chuẩn bị bước vào giai đoạn mới của cuộc đời.

Vừa xuống xe, Lương đã giật mình. Nạn nhân bị đụng xe đầm đìa máu nằm ngay trước mặt anh. Không kịp suy nghĩ gì, anh lao đến bên nạn nhân, áp tai nghe thấy vẫn còn tiếng thở yếu ớt. Anh cuống quýt vẫy taxi, nhưng mấy chiếc chạy thẳng qua mà không chịu dừng lại. Cuối cùng, một chiếc chịu dừng. Nhưng khi tài xế mở cửa xe, thấy nạn nhân bị chảy máu bết đầm người, lại ngần ngừ tỏ vẻ không muốn chở. Lương phải hét lên: “Thôi, làm phúc đi anh!”.

Bây giờ, ngồi kể lại chuyện này, Lương nhớ khoảnh khắc ấy mình không kịp suy nghĩ gì cả. “Tôi chỉ thấy trước mặt mình có một con người sắp chết, và thế là tôi lao đến”- Lương kể tiếp. Cuối giờ chiều, đường phố Hà Nội tắc nghẽn, taxi phải mất cả nửa giờ mới luồn lách đến được Bệnh viện 19-8 ở cách đó không xa. Cuống quýt bế nạn nhân vào phòng cấp cứu, nhân viên y tế hỏi gì Lương cũng gật, kể cả anh có phải là thân nhân không. Anh muốn mọi thủ tục thật nhanh để nạn nhân được cấp cứu kịp thời. Mãi sau đó Lương mới sực nhớ lục tìm giấy tờ trong túi quần áo nạn nhân để tìm người thân, nhưng chẳng có gì, kể cả điện thoại di động.

Một ngày, hai ngày, rồi ba ngày chậm chạp trôi qua, lòng Lương nóng như lửa đốt. Anh vừa thương nạn nhân đang thoi thóp giữa làn ranh sinh tử, vừa lo việc đám cưới dở dang ở nhà. Bác sĩ rồi công an đến điều tra tai nạn không gặp được người thân, chỉ biết gặp Lương. Họ hỏi nhiều điều nhưng anh chẳng biết gì hơn ngoài điều duy nhất mình chính là người bế nạn nhân vào đây.

Cả tuần lễ Lương không về nhà, gia đình phải gửi quần áo, tiền nong lên cho anh. Lương lấy quần áo mình mặc cho nạn nhân đỡ lạnh lẽo, tủi thân trong giờ phút sinh tử đau đớn. Lương liên hệ với các báo để thông tin tìm người thân, rồi anh lại gặp các cơ quan công an xem có manh mối gì.

Không thể về nhà chuẩn bị lễ cưới, nhưng Lương may mắn có người yêu hiểu chuyện, thông cảm với việc giữa đường của mình. Cô từ Hải Phòng lên Hà Nội, chia sẻ khó khăn và nỗi buồn với người chồng sắp cưới. Ngày thứ sáu thì nạn nhân xấu số tử vong. Cuối cùng, khi Lương về đến quê thì sụt đúng 5kg!

Số phận của trái tim

Những ngày về Hải Phòng, tôi nghe rất nhiều chuyện kể về Lương. Người đầu tiên mà tôi gặp ở cầu Quán Toan chính là Trần Thị Cẩm, vợ mới cưới của anh. Cẩm có vẻ gầy yếu nhưng ánh mắt toát niềm vui, lạc quan: “Số nhà em lạ lắm anh à, cứ ra đường là gặp người bị nạn. Có hôm anh về nhà mà máu me đầy người. Em cứ tưởng anh bị tai nạn, hóa ra là máu người bị nạn được anh giúp đỡ bết vào”.

Rồi Cẩm lại vui vẻ tâm sự tiếp: “Nói vậy thôi, chứ em nghĩ chắc tính anh thấy người bị nạn không nỡ làm ngơ nên mới hay gặp chuyện này”. Nhiều lần Lương đưa nạn nhân vào bệnh viện cấp cứu, rồi lại hối hả kêu vợ đưa tiền lên trang trải viện phí giúp. Sáng ra vợ nhìn chồng, chồng nhìn vợ mới hay chẳng ai còn đồng nào...

Về quê Lương, có người nói số phận anh là thế. Riêng tôi nghĩ rằng đó là “số phận của trái tim” thì đúng hơn. Chuyện Lương tình cờ giúp đỡ thanh niên bị tai nạn giao thông vừa rồi chỉ là một trong rất nhiều trường hợp anh không thể làm ngơ. Nhà nghèo, mới 15 tuổi Lương đã ra đường buôn gà. Ngày ngày chứng kiến bao nhiêu nụ cười lẫn nước mắt ngoài xã hội làm anh hay nặng lòng.

Người đầu tiên mà anh giúp đỡ chính là ở chợ Vĩnh Bảo. Sáng hôm đó chợ ế, Lương đang chuẩn bị về thì thấy một phụ nữ lớn tuổi đang ngồi bỗng dưng ngã ra đất, rồi cứng đờ như tắt thở. Mọi người xúm lại chưa biết làm gì thì Lương nhanh trí cõng đến bệnh viện. Bác sĩ nói bà rất may mắn vì đến kịp bệnh viện trong cơn tai biến, chậm tích tắc có thể ảnh hưởng đến tính mạng mà nhẹ lắm là bại liệt. Sau đó, Lương mới biết tên bà là Thận. Và xúc động là bà Thận đã xin nhận Lương làm con nuôi để tạ ơn cứu mạng mình.

Mới đây, Lương lại lao vào cứu một người buôn đồng nát bị tai nạn giao thông ngay cầu Quán Toan, Hải Phòng. Buổi tối chập choạng trên đường đi làm về, người đàn ông này bị xe máy đụng lăn ra đường, chảy máu đầm đìa cả người. Nhiều người qua đường lặng lẽ bỏ chạy luôn, có người tò mò dừng lại nhưng chỉ đứng nhìn mà không làm gì để giúp nạn nhân. Ông bị ra máu nhiều quá, họ ngại vấy vào mình, kể cả nghĩ chắc ông chết rồi. Lúc đó Lương đang ăn cơm sau nhà. Nghe tiếng ồn ào trước đường, anh bỏ dở bát cơm, lao ra rồi vội vàng đưa nạn nhân đi cấp cứu.

Trong lúc đợi bác sĩ cứu chữa, anh lấy số máy nạn nhân gọi thử thì trúng ngay số máy nhà ông ở sát hiện trường vụ tai nạn. Chính họ cũng có mặt trong đám người tò mò đứng xem, nhưng vì máu ra nhiều quá nên không nhận diện được thân nhân mình. Khi qua khỏi, ông (tên Hiển) đã dẫn vợ sang tạ ơn Lương. Anh nhẹ nhàng nói: “Lúc ấy, con chỉ thấy có người sắp chết thì cứu thôi, chứ chẳng biết bác là ai. Gặp bác hay gặp người khác con cũng làm thế thôi mà. Đâu có gì mà bác ơn nghĩa”.

Tháng 10-2010 ở Hà Nội, Lương lại tình cờ cứu kịp hai học sinh bị tai nạn giao thông trên đường Kim Mã. Hai em bị xe máy đâm, xuất huyết rất nhiều và nằm bất động. Người qua lại rất đông nhưng chỉ tò mò đứng nhìn. Lương ngang qua thấy cảnh đau lòng, vội kêu taxi chở nạn nhân đến bệnh viện. Mấy tài xế thấy máu me, vọt luôn. Lương phải đứng chặn trước mũi, một chiếc mới chịu dừng lại. Đưa hai em vào cấp cứu ở Bệnh viện Việt - Đức, Lương lấy điện thoại các em gọi về nhà. Lát sau, bố mẹ các em đến nhưng thất thần, chẳng còn biết làm gì. Lương nán lại ở bệnh viện cả đêm để giúp thủ tục cấp cứu cho các em.

Ba tháng sau, bố các em đưa con từ Hà Nội về Hải Phòng tìm Lương để tạ ơn. Nhưng hôm đó, họ không gặp được Lương vì anh lại đang đi tìm người thân cho một nạn nhân tai nạn giao thông khác tình cờ gặp trên đường...

QUỐC VIỆT

---------------------------------------------

Nửa đêm, băng qua đám thanh niên bặm trợn để đưa người bị đánh sắp chết đi cấp cứu, sau này tâm sự bà chỉ nói: “Sinh mạng quý lắm. Mình cũng là người mà không biết cứu người thì đâu xứng sống ở đời này nữa”.

Kỳ 2: Cứu người trong đêm

TT - “Tới giờ vẫn có hàng xóm hỏi tui: đêm đó bà sợ không? Lỡ người đó chết trong nhà bà hay tụi lưu manh vô đâm chém loạn xạ thì sao? Tui trả lời rằng thiệt bụng lúc đó tui cũng chẳng biết mình có sợ hay không, nhưng chỉ thấy có mạng người đang nguy hiểm mà mình ngó lơ thì coi sao đặng.

Dạy con cháu bà Khiết chỉ nói “mạng người quý lắm” - Ảnh: Quốc Việt

Còn chuyện giúp đúng, sai thế nào chắc là chỉ do trái tim mình mách bảo thôi, chứ lúc đó đầu óc đâu mà nghĩ ngợi gì nữa” - ngồi nhìn nước lũ đang lé đé dâng cao, bà Lê Thị Khiết tâm sự. Cũng chính tại bờ kênh này, bà vừa cứu mạng một thanh niên không quen biết trong cái đêm không nhìn thấy mặt người.

Cái đêm hôm ấy...

Miệt bưng Thạnh Hóa Long An lũ ngập trắng. Từ TP.HCM, tôi về xã Thạnh Phú bằng xe máy, rồi phải len lỏi bằng xuồng nhỏ mới vào được ấp Ông Hiếu. Người lái đò hỏi: “Anh đi tìm ai mà vô sâu dữ?”. “Bà Khiết, người đàn bà vừa cứu mạng anh thanh niên...”. Chưa nghe tôi nói dứt câu, người lái đò đã vui vẻ cắt ngang: “À, bà Khiết phải hông? Bà ở cuối ấp Ông Hiếu chứ gì. Ở đây ai mà hổng biết, bà già này thẳng tính lắm à nghen”. Nói xong, người lái đò dứt khoát không lấy tiền công.

Lúc tôi cặp xuồng lên nhà, bà Khiết đang ngồi co chân trên giường, bỏm bẻm nhai trầu. “Trời, chuyện nhỏ nhít, có gì đâu mà nhắc chú em”. Ban đầu bà Khiết nhất định không chịu nói chuyện ơn nghĩa cũ. Đến khi trưởng ấp và mấy hàng xóm dẫn đám con nít ghé chơi, nói bà kể chuyện để sắp nhỏ nghe mà học làm người thì bà mới chịu dừng nhai trầu.

“Hôm đó khoảng 12 giờ đêm, điện cúp mà trời lại chuyển mưa tối đen. Tui đang thiu thiu ngủ chợt nghe góc phòng con dâu có tiếng lục đục, chồng nó lại không ở nhà. Nghe lạ, tui cầm đèn pin qua rọi thử thì giật bắn người thấy một thanh niên cởi trần, máu me đỏ lòm đang nằm mọp trên sàn nhà, còn con dâu tui thì mất hồn, ngồi chết trân không nói được tiếng nào”. Bà Khiết kể lúc đó anh thanh niên này còn hơi tỉnh, thấy bà liền năn nỉ cho trốn trong nhà. Bà đang ú ớ chưa kịp nói gì, anh ta lại cầu khẩn rằng hay cho ra ở góc sân cũng được, rồi lết tới đống gạch. Máu me nhỏ giọt trên người.

Bà lập cập cầm đèn pin đi theo và thấy người lạ này bắt đầu lên cơn mê sảng, co giật, bên ngoài lại có tiếng chân chạy tới lui huỳnh huỵch như đang truy tìm ai đó. Tình hình nguy hiểm, bà ráng đỡ anh thanh niên ngồi dựa tường cho đỡ ra máu, rồi lấy chiếc áo ở nhà mặc vội lên người anh ta.

Máu vẫn ra đầm đìa, người lạ càng lúc càng co giật nhiều hơn và hoàn toàn mê sảng, không biết gì nữa. Thấy anh ta như sắp chết, bà luống cuống chạy ra nhìn thấy chiếc vỏ lãi của mình vẫn còn cặp bờ kênh. Lúc quay lại vô nhà, người thanh niên bà vừa đỡ ngồi dựa tường đã ngã sấp xuống sàn, nằm mê man, bất động trong lúc máu vẫn chảy nhỏ giọt. Cố kéo anh ta xuống vỏ lãi để chở đi cấp cứu, nhưng sức bà già 60 tuổi không thể kéo nổi anh thanh niên nông dân này. Đêm lại tối đen như mực, bà sợ một mình điều khiển vỏ lãi chạy đường kênh nhiều cây cối, cầu thấp sẽ nguy hiểm thêm cho tính mạng người đang bị thương tích.

Lóe lên suy nghĩ phải tìm thêm người giúp, bà bước vội sang nhà anh Trần Văn Chính, trưởng ấp và mặc kệ những thanh niên bặm trợn đang hậm hực ngoài đường. Hình như thấy bà già ốm yếu, chúng cũng không thèm để ý. Khi anh thanh niên bị thương được chở lên Bệnh viện Thạnh Hóa, bác sĩ cấp cứu nói anh bị chấn thương đầu, nếu chậm thêm một chút sẽ rất nguy hiểm. Đến lúc nghe báo tính mạng anh ta đã an toàn, bà mới thở ra nhẹ nhõm. Cả đêm căng thẳng, thức trắng, nhưng bà không hề có cảm giác mệt mỏi.

Trời vừa tang tảng sáng, người bị nạn này tỉnh lại và công an đến làm việc thì lại báo bị mất tiền. Có hai nơi nghi ngờ mất tiền là chỗ anh ta bị đánh và lúc nằm ở nhà bà Khiết. Thấy làm ơn có thể mắc oán, bà quay lại vỏ lãi định về nhà tìm xem tiền có bị rớt ở đâu trong đêm tối, chợt phát hiện gói tiền hơn 10 triệu đồng đang nằm kẹt dưới sạp tre đáy vỏ lãi. Thì ra trong lúc đưa người thanh niên này đi cấp cứu trong đêm tối, tiền từ túi anh ta rớt xuống vỏ lãi mà không ai thấy để giữ giúp.

Cầm trả lại tiền cho người mình vừa cứu mạng mà lúc này bà mới biết tên là Nguyễn Văn Tưởng, quê ở huyện Thủ Thừa, Long An, sang Thạnh Hóa đốn tràm mướn. Gói bạc đó là số tiền công mần mướn mấy tháng của anh ta. Tối anh bị nạn cũng là hôm anh mới lĩnh lương, bị đám thanh niên say rượu địa phương gây gổ, hành hung. Trời tối nên họ không phát hiện được gói tiền trong túi Tưởng. Còn Tưởng cố chạy thoát đến nhà bà Khiết thì gục xuống. May là anh còn lết vào được nhà bà, nếu nằm gục ở ngoài đường chắc tính mạng đã không giữ được. Tỉnh lại ở bệnh viện, Tưởng chưa kịp lí nhí lời cảm ơn ân nhân cứu mạng, bà Khiết đã nói “Chuyện nhỏ nhít, có gì đâu”, rồi lên vỏ lãi đi mất.

“Tôi chỉ tham của trời”

Ngồi tâm sự với bà Khiết suốt buổi chiều trong căn nhà bên bìa lung tràm mùa nước lũ, tôi nghe bà miên man kể chuyện đời mình như đang dạy cho chính sắp nhỏ đang ngồi hóng hớt chuyện người lớn. “Mấy đời ông cha tui đã ở miệt bưng này rồi. Hồi đó Thạnh Hóa là rừng tràm hoang vu, dân cư nghèo rớt, ba hột cơm còn không có đủ mà ăn. Học hành chưa được mấy chữ, tui đã phải bỏ ngang vì chiến tranh, nơi này trở thành bãi cho bom thừa, pháo dư trút bỏ. Nhà nghèo nhưng cha tui hay dạy con cái sống ở đời phải giữ đạo làm người. Mình có tham thì nên tham của trời, chứ đừng tham của người”.

Bà Khiết vừa bỏm bẻm nhai trầu vừa tâm sự lời dạy của cha đã theo mình suốt cuộc đời 60 tuổi. Đời bà không may mắn được bỏ vào đầu mấy chữ. Gặp chuyện này chuyện nọ, hay giúp đỡ người khác, bà chỉ nghĩ đơn giản họ là người mà mình cũng là người, vậy không giúp nhau thì giúp ai bây giờ!

Ngồi bó gối tư lự ngó nước lũ đang chuyển màu vàng đỏ trong bóng chiều dần khuất sau rặng tràm, bà Khiết tâm sự cũng chẳng thể nhớ được đã từng giúp ai, cứu ai vì đời mình không để lòng chuyện đó. Nhưng cũng có những kỷ niệm đặc biệt thì bà không thể nào quên. Một đêm về nhà chồng, bà đang ngủ bỗng nghe như có tiếng người hớt hải kêu cứu dưới sông. Bà cuống quýt chống xuồng lao ra cứu người gặp nạn, nhưng đêm tối bà cố gắng tìm mãi vẫn không thấy ai. Đến sáng ra mới biết hai người đi buôn khoai mì bị lật xuồng. Nhìn hai xác người bất hạnh cứng đờ trong nước sông lạnh lẽo, bà bật khóc như khóc chính người thân mình. Về nhà, bà còn mất ngủ cả tháng vì hình ảnh đau thương của người không quen biết cứ trĩu nặng lòng mình.

Bà giờ đã có năm người con và lít nhít sắp cháu đến 11 đứa. Dạy sắp nhỏ, bà chỉ chân chất: “Sinh mạng con người quý lắm. Thấy người ta hoạn nạn mà mình ngó lơ coi sao đặng!”.

QUỐC VIỆT

__________________

“Hãy viết tui vô danh hay chỉ cái tên Dân cũng được. Chuyện có gì lớn lao đâu mà kể. Loài vật như con chó còn biết cứu người, mà chẳng lẽ con người lại không thể giúp nhau”. Đó là tâm sự của một tài xế đã cứu nhiều người gặp nạn dù không ít lần anh làm ơn mắc oán.

Người mẫu nam sau ánh hào quang

Kỳ 1: Nhọc nhằn với giấc mơ “sao”

TT - Âm nhạc và ánh đèn màu lấp loáng, sàn diễn thời trang lung linh. Khoác trên mình những mẫu quần áo mới nhất, bước chân song hành bên những người mẫu nữ tuyệt đẹp... lúc ấy những người mẫu nam trở thành những “mỹ nam” được số đông công chúng ngưỡng mộ. Thế nhưng phía sau ánh hào quang ấy, chân dung và cuộc sống thật của họ thế nào?

Đầu năm 2008, từ bỏ vị trí trưởng phòng kỹ thuật của một đơn vị truyền hình ở Sóc Trăng, Hoàng Phi lên Sài Gòn đăng ký học khóa đào tạo người mẫu. Phi kể: “Khi mới vào học, tôi choáng vì gặp nhiều người nổi tiếng trong công ty. Nhìn các anh mặc những bộ đồ đẹp, sang trọng và nghe các anh nói chuyện về những show diễn lớn, tôi mơ tới ngày như thế. Nhưng với tôi, con đường được đi trên sàn catwalk rất khó khăn”.

Giá của đam mê

Lớp học chưa tới 40 người. Mỗi tuần chỉ học sáu giờ. Học viên chỉ được dạy hai điều cơ bản nhất của một nam người mẫu là cách đi catwalk và tạo dáng trước ống kính. Thỉnh thoảng, học viên được học diễn một số tiểu phẩm vì mới vô ai cũng nhát, ngại thể hiện mình trước cặp mắt nhiều người. “Đó là cách để chúng tôi có kinh nghiệm khi đi... đóng quảng cáo. Còn phong cách riêng là điều mà mỗi người mẫu phải tự tìm tòi, học hỏi, quan sát, biết mình có thế mạnh gì. Về nhà tôi dành hai tiếng tự luyện tập” - Hoàng Phi kể. Nửa năm sau, Hoàng Phi mới được công ty đưa đi diễn những show nhỏ.

Học xong, Phi... hoang mang vì không biết ngày mai sẽ như thế nào. Đó là khoảng thời gian Phi chưa đoạt giải nhất Ngôi sao người mẫu 2010. Show diễn ít. Người mẫu nam lại quá nhiều. Nhưng không thể bỏ nghề vì quá đam mê. Những show như chụp hình áo cưới, catalogue, làm lễ tân khai trương khách sạn... Phi nhận hết. “Tiền bạc là một chuyện nhưng lý do quan trọng hơn là được diễn. Đó là đam mê từ xương tủy” - Hoàng Phi bảo. Anh làm thêm ở một hãng thời trang từ 9g-15g30. Thời gian còn lại là tập thể hình và thỉnh thoảng đi show nhỏ. Chàng người mẫu ấy còn phải hoàn thành thời gian học của khoa quản trị kinh doanh.

Khi trình diễn catwalk hay chụp hình thời trang, Hoàng Phi được mặc những bộ đồ vest sang trọng, đắt tiền. Nhưng khi rời sàn diễn, Hoàng Phi vẫn ở nhà thuê, đi chiếc xe của chị gái, mặc những bộ đồ giá bình bình và phải chi tiêu tiết kiệm. Một tháng Phi chỉ dùng 3-4 triệu đồng cho tất cả mọi thứ: tiền nhà, tiền xăng, tiền ăn uống, tiền chi tiêu lặt vặt... Thu nhập chông chênh từ diễn catwalk khiến bữa ăn của nhiều nam người mẫu không đạt như tiêu chuẩn.

“Nếu đúng chuẩn, chỉ riêng phần ăn uống đã chiếm hết thu nhập một tháng. Đã thế, là người mẫu thì phải xuất hiện trước công chúng với những bộ áo quần mới, có phong cách. Tiền mua trang phục là cả một vấn đề với tôi. Cứ 2-3 tháng tôi mới mua một lần với số tiền không quá 2 triệu đồng” - Hoàng Phi thật thà chia sẻ. Anh tâm sự: “Cái nghề này không đổ máu nhưng phải đổ mồ hôi rất nhiều. Những chương trình chúng tôi phải tập từ 3-3,5 giờ. 22g diễn xong, gần 23g mới về đến nhà. Có những đêm đi diễn về một mình tôi thấy mệt, cô đơn và buồn dù lúc chuẩn bị lên sàn diễn rất háo hức”.

Người mẫu Thành Nghiệp đi làm bằng chiếc xe Wave RS mua từ tiền đi diễn - Ảnh: My Lăng

Tích cóp ước mơ

Sinh năm 1988, cao 1,86m, Thành Nghiệp đã tốt nghiệp Đại học dân lập Kỹ thuật công nghệ TP.HCM và đang học nâng cao về lập trình. Năm 2008, khi mới bước chân vào làng người mẫu, Thành Nghiệp đang thực tập ở một công ty điện thoại từ 18g-22g. Sáng vẫn đi học đến 11g30 về, ăn cơm xong là tập đi catwalk trong phòng. Dãy phòng trọ bình dân dành cho sinh viên ở Q.9 với giá 300.000 đồng/tháng, không ai biết anh chàng sinh viên cao nhồng, mặt đẹp trai, hiền hiền ấy đang bùng cháy giấc mơ trở thành người mẫu. Cứ tranh thủ giờ nghỉ trưa, Thành Nghiệp lại đóng cửa phòng tập đi catwalk. Căn phòng xuất hiện một chiếc gương lớn. Chàng sinh viên cứ đi tới đi lui từ đầu này đến đầu cuối căn phòng, soi gương xem mặt góc nào đẹp, tạo dáng đi, dáng đứng. Nghiệp tải nhạc về điện thoại. Khi tập, đặt điện thoại vào trong ly thủy tinh để nghe cho... chuẩn hơn.

Hằng tháng ba mẹ chỉ gửi cho con trai 600.000 đồng - một khoản tiền quá chật vật để sống ở Sài Gòn. Buổi tối những ngày cuối tuần, chàng người mẫu xin làm phục vụ nhà hàng 2-3 giờ (150.000 đồng/buổi). Thành Nghiệp còn bán mỹ phẩm trên mạng, mỗi tháng lời 500.000-1.000.000 đồng. Có thời gian Nghiệp làm việc ở shop thời trang từ 18g-22g30 mới xong. Thứ bảy và chủ nhật cũng không được nghỉ. Mỗi tháng chỉ nhận được 600.000 đồng nhưng Nghiệp vẫn không dám bỏ việc. Anh chàng lấy tiền đó mua quần áo, giày. “Mỗi show diễn tôi bỏ ra một phần thù lao đi diễn mua dần từng cái áo, cái quần, đôi giày, dây nịt. Bây giờ tôi đã có hai bộ vest đen trắng lịch sự xuất hiện ở những nơi mình đến” - Thành Nghiệp kể. Khi có show chụp hình, Nghiệp lại đi mượn trang phục của Kenzo hoặc Mizada. Khoác lên mình những bộ cánh lịch thiệp, sang trọng. Đêm khuya về căn phòng trọ bình dân, bữa ăn của một người mẫu đôi khi là tô mì gói pha trứng gà và chuối.

Năm 2010, Thành Nghiệp mới dành dụm tiền mua được chiếc Wave RS. Trước đấy, mỗi lần đi diễn thì ké người bạn cùng phòng hoặc có khi anh chàng đón xe ôm. Thành Nghiệp bảo: “Đã có lúc tôi định bỏ nghề vì quá nhiều áp lực. Hàng xóm xì xầm, nói tôi phải ăn ngủ với đạo diễn, bầu show, phải “bóng gió” mới được đi diễn. Khi đó lịch học lại nhiều. Công việc và cũng là đam mê của mình quá chênh vênh. Khó khăn thì nhiều mà cám dỗ lại không ít”.

Siêu mẫu làm nhiều nghề Tháng 10-2010, Lê Khôi Nguyên đoạt giải 3 Siêu mẫu VN 2010, tháng 1-2011 đăng quang Mister Vietnam 2010 và bây giờ đang tham gia cuộc thi Mister International 2011 tổ chức tại Philippines. Hai năm trước, chàng trai miền Tây 21 tuổi lên Sài Gòn nhập học, mẹ nhín tiền lương hưu cho mỗi tháng 1,5 triệu đồng. Chỉ riêng tiền nhà đã hết 500.000 đồng. Nguyên và ba người bạn thuê căn phòng 20m2 bên Q.8. Tối nằm ngủ xếp lớp như cá mòi trong hộp! Tự đi chợ mua đồ ăn, tự nấu nướng. Có những tuần gần hết tiền, Nguyên không dám xin mẹ mà mua thùng mì gói về ăn thay cơm. Nguyên kể: số tiền 2 triệu đồng mà Nguyên đóng để học khóa đào tạo người mẫu hồi tháng 3-2010 là tiền người bác dâu cho khi thấy thằng cháu quá mê nghề người mẫu. Vậy là cứ chiều tối, Nguyên lại chạy xe đi học tới 19g30 mới xong. Chàng người mẫu này hiện còn làm nhiều nghề tay trái: chụp hình thời trang, dự event, chụp hình quảng cáo sản phẩm... miễn là có thể kiếm tiền chân chính để mình có “lực” theo đuổi giấc mơ catwalk.

MY LĂNG

----------------------------------------------------

Cỡ 10 show diễn thời trang thì chỉ ba show là cần đến người mẫu nam. Nhiều lúc có mấy chục “mỹ nam” vật vờ từ giữa trưa tới 20g thì nhạc chỉ đủ cho năm cặp nam nữ diễn, 20 người còn lại ra về với ít tiền “công chờ”... 

Kỳ 2: Trọng - khinh sàn diễn

TT - 20g một ngày cuối tháng, nam người mẫu H.C. dẫn chúng tôi vào khu dành riêng cho người mẫu trong buổi khai trương một club trên đường Đồng Khởi (Q.1, TP.HCM). Nơi trang điểm và thay đồ chính là phòng vệ sinh.

Phòng vệ sinh nhỏ hẹp được tận dùng làm nơi trang điểm cho người mẫu trước giờ diễn (ảnh chụp tại buổi khai trương một bar ở Đồng Khởi, Q.1, TP.HCM) - Ảnh: My Lăng

Căn phòng đa giác dài hơn 1,5m với bề ngang chỉ 0,5m chen chúc tám người gồm người mẫu và nhân viên trang điểm đứng sát rạt nhau. Những người mẫu đến trễ hoặc đợi tới phiên mình trang điểm đứng lố nhố nép sát vào hành lang thành một hàng dài. Trong bề bộn những gương mặt giữa nhập nhòa sáng tối, xen lẫn trong dàn “sao” bự của giới người mẫu nữ là những gương mặt sáng của giới người mẫu nam: Quang Hòa, Xuân Thu, Gia Ngọc, Hà Trọng Tài, Trung Cương...

Gập ghềnh những bước chân rất dài

T.Tr. - nam người mẫu quê Đà Lạt - ghé tai nói như hét trong tiếng nhạc vặn quá cỡ: “Nhận được mấy “sô” khai trương bar như thế này cũng ngon lắm. Có bar còn mời người mẫu đến giả làm khách, đứng 1-2 giờ trả 300.000-800.000 đồng/tùy người. Có nơi mời liên tục 1-2 tháng. Tụi tui chia ca, xoay tua làm. Cứ chờ “sô” thời trang thì đói chết. 10 “sô” thời trang chỉ có ba “sô” cần nam thôi”. T.Tr. cao 1,82m, sinh viên năm 3 lớp cử nhân tài năng khoa xây dựng một trường đại học tại TP.HCM. T.Tr. từng lọt vào top 20 cuộc thi Siêu mẫu 2010.

Hỏi sao đến sớm vậy trong khi 10g mới diễn, T.Tr. cho biết: “Hai giờ nhằm nhò gì. Có những “sô” tụi tui phải tới sớm, ngồi đợi trang điểm rồi vật vờ đợi tới lúc diễn cả nửa ngày trời. Có “sô” còn lâu hơn”. Một lần, T.Tr. nhận hợp đồng diễn body art cho một bar trên đường Đồng Khởi. Từ 11g30 tới 20g mới được lên sàn diễn. Nhưng nhạc chỉ đủ cho năm nam, năm nữ diễn. 20 người còn lại lủi thủi đi về sau khi nhận được một số tiền trả “công chờ”. “Với những người làm nghề này, tiền đôi khi không phải là thứ cần nhất. Chúng tôi thích cảm giác được trình diễn, bước đi trên sàn catwalk” - T.Tr. khẳng định.

Anh chàng tiết lộ: “Số tiền người mẫu nhận bao giờ cũng bị công ty ăn chặn 30-50%. Người mẫu hạng B và nhất là hạng C, mỗi người một giá. Ai có mối quan hệ tốt với bầu “sô” và một số nhân vật khác thì sẽ được lấy đúng số tiền của mình. Thường là bị ăn chặn mất một phần. Ai không chịu thì... ở nhà! Có người bị ăn tới 70% tiền thù lao nhưng không dám phản ứng vì sợ lần sau họ sẽ không gọi mình nữa”.

“Đôi khi cảm giác nhận một “sô” diễn hay chụp hình là một cuộc mặc cả giá trị của chính mình - “Người đàn ông lịch lãm” của cuộc thi Mister Vietnam 2010 Vũ Duy Hưng chua chát tâm sự - Không ai định mức giá cụ thể cho người mẫu tự do. Khách hàng phải thông qua công ty, người môi giới. Chúng tôi không biết giá trị thực tiền thù lao của mình là bao nhiêu nên chịu nhiều thiệt thòi”.

Thù lao diễn catwalk của người mẫu nam hạng A từ 1.500.000-3.000.000 đồng/sô, hạng B từ 700.000- 1.000.000 đồng/sô, hạng C 200.000-400.000 đồng/sô. Với một người mẫu vơđét, mỗi tháng cũng chỉ nhận được 4-5 “sô”. “Phải chịu khó đi chơi, tiếp xúc với giới người mẫu, bầu “sô” và nhiều giới khác thì người ta mới biết tới mình, có “sô” thì gọi đi. Nhưng như thế người mẫu phải trả giá bằng chính sức khỏe của mình. Hồi mới vào nghề, tui từng đi bar tới 2-3g sáng mới về”, T.Tr. thành thật kể.

“Cái nghề này với nam không cạnh tranh ghê gớm như nữ nhưng không phải là không có - Duy Hưng cho biết - Người mẫu thì nhiều, “sô” diễn lại rất ít. Sự cạnh tranh nhau ngay từ trang phục. Người chưa có tên tuổi thì phải mặc những bộ đồ không đẹp bằng. Ai cũng muốn mặc đồ đẹp ra diễn dù có những chương trình, nhà thiết kế đã để tên từng người. Vậy mà cứ ai tới sớm là giành lấy đồ đẹp dù mặc chật, mặc ngắn. Tôi từng chứng kiến những người mẫu mặt xanh mét khi sát tới giờ diễn mà trang phục bỗng dưng... bốc hơi!”.

Còn người mẫu Đỗ Bá Đạt kể: “Mỗi lần đi diễn tôi phải mang theo 2-3 đôi giày, 2-3 dây nịt phòng ngừa bị lấy trộm”. Người mẫu Nam Thành kể thêm: “Mỗi lần diễn tôi thường mang theo 2-3 đôi giày để thay khi trình diễn trang phục vest, đồ thể thao. Người ta giấu mất để khi tôi diễn đồ vest phải mang giày thể thao hoặc mặc đồ thể thao lại đi giày tây. Họ cố tình muốn thầy thấy tôi không chuyên nghiệp trong từng bộ đồ diễn, muốn tôi bị điểm trừ trong mắt thầy”.

Những cuộc chạy đua ngầm

Có một kinh nghiệm mà nhiều nam người mẫu đều nhận ra sau một thời gian lăn lộn với nghề: những hợp đồng lớn đôi khi không rơi vào tay người mẫu nổi tiếng nhất hay phù hợp với sản phẩm đó nhất, mà còn dựa vào mối quan hệ của người mẫu tới đâu. H.C. dẫn chứng trường hợp về người mẫu Đ., một trong số nam người mẫu có hình thể đẹp nhất VN hiện nay.

Nhiều người trong giới bất ngờ khi Đ. nhận hợp đồng quảng cáo cho dòng thời trang công sở M của một hãng thời trang lớn tại VN. Tuy Đ. có hình thể đẹp nhưng anh chưa bao giờ chụp hình trong trang phục công sở. Về sau mọi người mới “à, ra thế” khi biết một trong những nhà thiết kế chính của dòng thời trang M là bạn thân của người mẫu Đ.!

Trong thế giới này, danh hiệu của người mẫu đôi khi không phải là lựa chọn của khách hàng. Danh hiệu đi liền với thù lao. Thù lao phải tương xứng với danh hiệu. Thế nên, một thực tế mà nhiều nam người mẫu nổi tiếng hiện nay hoặc những người đạt danh hiệu tại các cuộc thi gặp phải là nhận được ít hợp đồng quảng cáo, sô diễn hơn những người chưa tiếng tăm lừng lẫy. Lý do chính: thù lao!

Người mẫu H.C. khẳng định: “Bị giật “sô” là chuyện bình thường. Có những khách hàng chấp nhận mời một người tiếng tăm không bằng nhưng thù lao thấp hơn”. Bản thân H.C. có lần đã nhận lời chụp hình quảng cáo cho một công ty dệt may lớn ở Sài Gòn với cái giá hơn 2.000 USD. Nhưng sau đó, hợp đồng này lại rơi vào tay một đồng nghiệp của H.C. có chiều cao thấp hơn nhưng cái giá mà anh này đưa ra chỉ là 700 USD!

“Sau sự cố đó nhiều người hỏi tôi sao không chịu hạ giá mình xuống. Tôi không đồng ý với cách nghĩ đó. Danh hiệu, sự nổi tiếng, quá trình lao động nghệ thuật là giá trị của riêng mỗi người. Nếu làm như thế là chính tôi hạ thấp giá trị của mình”, H.C. giải thích. Nhưng H.C. cũng tiết lộ: cách thông minh nhất mà một số người mẫu hiện nay đang làm là tạo mối quan hệ trực tiếp với các công ty quảng cáo để không bị mất “sô”.

T.Tr., chàng người mẫu đến từ Đà Lạt, chiêm nghiệm: “Với những người dưới quê như tôi, thấy nghề người mẫu rất hoành tráng, được nổi tiếng, săn đón. Nhưng thật ra nghề này bèo nhèo lắm. 27 tuổi là ế rồi, phải làm nghề khác. Ý thức được điều đó nên tôi cố gắng học thật tốt. Phải chăm lo cho nền tảng vững chắc ngay từ bây giờ...”.

MY LĂNG

_________________

Không chỉ ở giới người mẫu nữ, trong điện thoại của không ít người mẫu nam cũng xuất hiện những tin nhắn đầy cám dỗ của tiền, tình và những lời hứa...

Kỳ 3: Bẫy rập cuộc đời

TT - “Anh lớn tuổi, có gia đình, có nhiều tiền nhưng không có con, thích cảm giác lạ. Anh đang ở khách sạn S phòng 603. Em đến chơi với anh đi. Anh cho em 700 USD”. Tôi im lặng.

Người mẫu nam trong một show diễn cạnh người mẫu nữ - Ảnh: Gia Tiến

Lại một tin nhắn nữa gửi đến: “Ngủ với anh một đêm em lấy bao nhiêu?”, người mẫu B.Đ. kể lại một trong những tình huống từng gặp và làm Đ. sốc khi mới vào nghề. Nhưng đâu chỉ có thế, nhiều bẫy rập khác luôn giăng ra cạnh sàn catwalk.

Show diễn “kinh hoàng”

Cao 1,82m, gương mặt đẹp trai kiểu thông minh và một thân hình đẹp, S.M. là một trong những người mẫu nam đang dần khẳng định năng lực của mình. Sau gần bốn năm sống giữa môi trường đầy thị phi này, S.M. vẫn không quên được những show diễn đầu tiên của mình.

 Tháng 8-2009 - khi ấy S.M. mới trở thành tân sinh viên một trường cao đẳng ở TP.HCM thì nhận được show diễn mà theo lời người giới thiệu là “rất ngon lành.

“Sàn catwalk” nằm trên sân thượng của một... spa dành cho giới gay. Cái non nớt của một người mới vào nghề đã làm cho M. không đủ khôn ngoan để hỏi chi tiết về show diễn. Tâm lý chỉ cần có show diễn, được đi trên sàn catwalk để thỏa mãn niềm đam mê khiến M. không đủ can đảm từ chối đêm diễn ấy.

“Show có mười người mẫu nam. Mỗi người chúng tôi diễn ba mẫu thiết kế. Chúng tôi phải mặc những chiếc quần rất gợi cảm, mỏng tanh, bó sát, hở tùm lum. Dù đã đeo mặt nạ nhưng chân tay tôi luýnh quýnh muốn ríu lại. Mỗi màn trình diễn người ta yêu cầu chúng tôi phải đứng múa may 4-5 phút trong khi người xem ở dưới hú, huýt sáo, la hét phấn khích đến ghê rợn!”, M. kể.

Khi bước xuống bậc thang dành cho người mẫu, M. rùng mình khi bị những bàn tay xa lạ thô thiển giành nhau sờ mó. Chàng người mẫu trẻ măng mặt còn búng ra sữa gai người, nóng ran mặt vì thấy ghê và sợ.

Khi ấy M. mới bước qua tuổi 18 được mấy ngày! M. tự trấn an: mình đeo mặt nạ diễn nhìn thấy người ta, còn người ta không biết mặt mình. Thù lao cho show diễn “kinh hoàng” đó là 200.000 đồng.

Tuy nhiên, những trải nghiệm đó vẫn chưa đủ để S.M. vượt qua những non nớt của cái tuổi 18 mới tập tành vào nghề. Sau khi đoạt một giải phụ trong cuộc thi siêu mẫu năm 2010, S.M. nhận lời diễn một show thời trang ở một bar đồng tính.

“Chỉ diễn một tiếng nhưng được tới 2 triệu đồng. Với một người mới vô nghề như tôi, đó là cái giá không thể đắn đo”, S.M. giải thích lý do nhận lời. M. không ngờ một người bạn của thầy anh ở Công ty PL cũng có mặt trong buổi trình diễn đó “méc” với thầy.

“Thầy giận, cắt show tôi suốt một năm. Tôi choáng váng! Chỉ vì muốn thể hiện mình, thích được khoe cơ thể mà tôi không lường trước hậu quả của việc nhận show dễ dãi như vậy sẽ giết chết hình ảnh mình như thế nào. Thật ra qua cuộc thi nhiều người đã biết tôi đẹp như thế nào rồi. Cái sau đó là tôi cần phải giữ hình ảnh của mình nhưng khi ấy tôi chưa nghĩ được như vậy”, S.M. nói.

Cái chết của một “giấc mơ vươn tới một ngôi sao”

Ngồi thu mình trong góc tối một quán cà phê tĩnh lặng, K.T. - chàng người mẫu 25 tuổi, cao gần 1,9m, gương mặt điển trai - im lặng rất lâu mới đủ sự tĩnh tâm để gợi nhớ lại một trải nghiệm như vết xước đau đớn trên con đường nghệ thuật của mình.

Tháng 9-2007, trước khi K.T. đầu quân cho Công ty PL, đã xảy ra một sự cố mà mỗi khi nghĩ lại T. vẫn thấy ghê tởm và trách mình. Một công ty tổ chức sự kiện và đào tạo người mẫu mới thành lập ở quận Phú Nhuận mời T. chụp ảnh bán nude không thù lao để quảng cáo cho công ty và lăngxê hình ảnh của T..

“Tôi nhận lời vì chỉ chụp ảnh bán nude và tin rằng sẽ được lăngxê hình ảnh mình”, T. giải thích. Stylist cũng chính là giám đốc công ty. Lúc chụp ảnh, T. thấy lạ và thắc mắc khi stylist cứ bắt anh thực hiện những động tác kỳ cục rồi tìm đủ mọi lý do bảo T. cởi dần, cởi dần rồi cởi hết đồ.

Anh ta giải thích: phải chụp như thế để chọn ra những tấm đẹp nhất, phải cởi hết quần áo mới tôn hết những đường nét đẹp trên cơ thể T. và công ty chỉ sử dụng những tấm bán nude để quảng cáo.

T. bảo: “Tôi rất ngại ngùng khi họ yêu cầu rồi nài nỉ và ép buộc tôi phải tạo dáng trong tình trạng trên người không còn gì che chắn”.

“Sau buổi chụp hình đó, tôi thấy như mình đánh mất đi một thứ quý giá mà mơ hồ quá, không biết đó là gì. Chỉ biết mình rất hụt hẫng, đau và nổi da gà ghê sợ mỗi khi nhớ lại. Họ hứa sẽ đưa hình ảnh của tôi lên PR cho công ty nhưng họ không làm như thế”, K.T. kể.

Một thời gian sau, khi vô phòng tập K.T. nghe một người bạn hỏi: “Sao em lại chụp những tấm hình như vậy rồi lại còn đưa lên trang web của cộng đồng gay?”.

K.T. sững sờ, lặng đi không biết trả lời như thế nào. Anh tức tốc phóng xe qua ngay công ty kia, yêu cầu họ gỡ toàn bộ hình ảnh xuống khỏi trang web nọ. Những ngày sau đó, T. sống trong lo lắng, thấp thỏm và hoang mang.

Anh sợ công ty biết chuyện, sợ đồng nghiệp bàn tán về những tấm hình đó, sợ những hình ảnh đó sẽ xuất hiện đầy rẫy cùng những lời bình luận trên các trang thông tin điện tử. Nhưng nỗi sợ lớn nhất là T. lo lắng ba mẹ ở quê sẽ xấu hổ với dân làng, bà con chòm xóm.

“Rồi thì công ty cũng biết. Tôi không biết phải giải thích như thế nào với thầy và đồng nghiệp. Ở môi trường này, cạnh tranh và ganh ghét thì đầy rẫy, tìm một người để có thể chia sẻ đã khó, làm sao mơ tới chuyện mọi người hiểu mình, tin mình” - K.T. nói.

Người mẫu Vũ Duy Hưng - chủ nhân của giải “Người đàn ông lịch lãm” trong cuộc thi Mister Vietnam 2010 - thẳng thắn tâm sự: “Không ít người đi trước từng gợi ý thẳng với tôi: “Em muốn tiến xa hơn thì phải làm quen với người này”. Có người “khuyên”: “Khi đi event, ai đó muốn lăngxê em, muốn giúp đỡ em thì em phải hết lòng với người ta, làm cho người ta vui chứ đừng giữ kẽ!”. Buồn nhất là có khi chính người quen biết tôi thăm dò: “Anh A để ý mày đó Hưng. Tối nay tao dẫn mày đi chơi với ảnh nha?". Những lời mách đường như vậy tôi chỉ nghe, chỉ nhìn chứ không đi theo”. Chàng người mẫu quê Bắc Giang cho biết: “Tôi biết kiếm tiền từ năm lớp 4. Mỗi ngày ngồi làm hàng mã được 1.500 đồng. Tôi từng rớt nước mắt khi cầm đồng tiền sau một ngày đổ mồ hôi nên tôi hiểu kiếm tiền không dễ dàng, nhận tiền của người khác lại càng không dễ và khi trả lại càng khó hơn. Bất cứ sự cho - nhận nào cũng phải có sự trả giá”.

MY LĂNG

__________

Một doanh nhân ra giá cho những "mỹ nam" được chọn: 1.000 USD cho lần đi cà phê, 5.000 USD cho một bữa ăn tối. Cái gì chờ đợi những cuộc hẹn hò ấy?

Kỳ 4: Tình, tiền và...

TT - V.T., một stylist có tiếng trong giới người mẫu Sài thành, khẳng định: “Nghề này nếu không đẹp thì phải "độc". Nhiều người chỉ xuất hiện trên báo 2-3 lần là có đại gia tới rước, xóa bỏ quá khứ chân đất sình lầy lấm lem của mình để khoác lên những bộ đồ hàng hiệu trị giá cả nghìn đô, ăn ở nhà hàng sang trọng và đi du lịch với đại gia như đi chợ”.

Người mẫu Trung Cương tìm trang phục chuẩn bị cho một buổi diễn thời trang - Ảnh: My Lăng

V.T. tiết lộ mức giá của một nhà thiết kế - một doanh nhân nổi tiếng khi mời mọc những mỹ nam: 1.000 USD cho một lần đi uống cà phê, 5.000 USD cho một bữa ăn tối, ăn trưa. V.T. ví von: “Trong thế giới “bóng gió” này, những người mẫu nam đó giống như cung phi của nhà thiết kế - đại gia nọ. Buồn thì đại gia đến, “vui vẻ”. Ông ta coi người mẫu nam chỉ là một mắt xích trong bộ sưu tập “trang sức” hoặc “đồ chơi” của mình mà thôi. Công việc của người mẫu là diễn xuất. Nghệ thuật là luôn được sống trong cái đẹp, luôn phải lộng lẫy, sang trọng. Cho nên người mẫu phải có cái nền văn hóa vững mới không bị trượt”.

Chuyện tình trong bóng tối

Người mẫu Đỗ Bá Đạt (giải Người đàn ông trí tuệ cuộc thi Mister Vietnam 2010) kể: “Có người 2g-3g sáng còn gọi điện rủ tôi “qua nhà ông anh chơi”. 2g-3g sáng không ở nhà còn đi chơi gì! Rất nhiều bạn trẻ từ dưới quê lên, mới chập chững vào nghề đã bị “vợt” hết. Họ chịu để người ta “hành hạ” và đổi lại được diễn show này show kia. Có những người đi thi ráng lấy giải để sau đó được nhiều đại gia để ý, nâng đỡ, tiến thân”.

Còn người mẫu T.T. cho biết: “Không chỉ được những đại gia (có vấn đề về giới tính) để ý, nếu được quý bà để mắt tới và chịu “cho tình” thì tiền xài không hết. Ở đây không có sự ép buộc. Một bên đập tiền vô mặt. Một bên đưa mặt ra hứng. Họ hoàn toàn tự nguyện”.

Một số nam người mẫu đã thẳng thắn khẳng định: để được nổi tiếng, không ít người trong số họ phải có đại gia “chống lưng” và chấp nhận những mối quan hệ thuộc dạng... bí mật. Cuối năm 2010, giới người mẫu nam từng xôn xao chuyện giật vai diễn một cách trắng trợn của người mẫu N.L.. Lúc đầu, vai nam chính của một bộ phim truyền hình hành động nhiều tập đan xen tình cảm lãng mạn được giao cho người mẫu N.. Tuy nhiên, ngay sau đó vai nam chính lại được giao cho người mẫu L..

Một số người mẫu kể rằng L. đã đến gặp đạo diễn và yêu cầu (!?) giao vai nam chính cho mình. Đạo diễn kiên quyết từ chối vì ngoại hình ẻo lả của L. không hợp với sự mạnh mẽ, rắn rỏi của nhân vật. Đùng một cái ngay sau đó, vai chính được chuyển qua cho L., còn người mẫu N. bị đẩy xuống vai thứ! Người ta xì xầm rằng L. đã gây áp lực với đạo diễn bằng mối quan hệ mật thiết của mình với nhà sản xuất bộ phim này, vốn là một đại - đại - gia trong làng giải trí phía Nam.

Ngay sau khi N.T. - nam người mẫu xuất thân là nhân viên matxa cho những người thuộc thế giới thứ ba - đoạt giải trong một cuộc thi “nam vương”, giới người mẫu râm ran bàn tán chuyện một đại gia đã bỏ ra 500 triệu đồng để mua giải cho N.T.. Những tin đồn càng đẩy lên đỉnh điểm khi sau lúc đăng quang, N.T. hồn nhiên tuyên bố có người sẵn sàng đầu tư cho mình hàng tỉ đồng. Thu nhập từ sàn diễn catwalk vốn không ổn định, nhưng mỗi lần T. đi diễn đều có xe hơi bóng loáng đưa đón.

T. - một nam người mẫu hạng A - là “sản phẩm” của công nghệ lăngxê sau quá trình làm “người yêu” cho K., một đại gia trong lĩnh vực dịch vụ, thương mại, bất động sản. Gần 15 năm trước, đại gia K. nổi tiếng về tính chịu chơi và thanh lịch trong giới gay đất Hà thành. Từ một người vô danh, T. đoạt giải nhì trong một cuộc thi tìm kiếm người mẫu và một thời gian dài giữ vị trí vơđét trên sàn catwalk phía Nam.

Đại gia K. đã hào phóng chi tiền rất mạnh tay trong việc mua quà tặng hàng hiệu đắt tiền cho T.. Mọi người còn quả quyết chiếc xe hơi mui trần hai cửa sành điệu trị giá hàng tỉ đồng mà T. đang đi là quà tặng của K.. Giới tính của T. là một bí mật. Gần đây, thiên hạ còn xì xầm chuyện T. đang yêu một nữ người mẫu xuất thân trong một gia đình danh giá.

Đằng sau những bước đi vững chãi của một số người mẫu nam trên sàn diễn là những cám dỗ "tình, tiền" - Ảnh minh họa của Gia Tiến

“Lửa” và “khói”

Khi người mẫu Nam Thành đang tập trung cho buổi chụp hình đồ lót tại một resort lớn ở Nha Trang, anh không biết có một đại gia lặng lẽ ngồi từ sáng đến chiều ngắm chàng người mẫu có thể hình đẹp nhất cuộc thi siêu mẫu 2010. Khi buổi chụp hình kết thúc, người đàn ông đó tới làm quen. Đại gia mới 30 tuổi, kinh doanh ximăng ở Đà Nẵng, chưa lập gia đình.

Đã ba lần đại gia bay từ Đà Nẵng vào Sài Gòn chỉ để được nhìn thấy chàng người mẫu có gương mặt sáng và đẹp như thiên thần, được đi ăn tối với anh trong hai tiếng rồi lại bay ra Đà Nẵng ngay. Ngày lễ tình nhân, dù đang ở nước ngoài công tác, vị đại gia si tình ấy vẫn nhờ người mang hoa và quà cùng tấm thiệp với những ngôn từ mà Nam Thành không dám treo trong nhà. Khi anh bị bệnh, đại gia đều gọi điện thoại hỏi han. “Thật sự tôi đã từng dao động khi thấy người ta quá chân thành với mình. Sau khi nói chuyện với ba tôi, tôi đã nhắn tin từ chối một cách cương quyết” - Nam Thành kết chuyện.

Hơn ba năm trước, giới người mẫu đã từng “sốt xình xịch” khi người mẫu Trung Cương được một đại gia mua tặng chiếc xe hơi trị giá 2,5 tỉ đồng và mang chìa khóa đến trao tận tay. Trung Cương rất thẳng thắn khi kể lại câu chuyện của chính mình. Anh bảo: “Đại gia đó là bạn của bạn tôi. Ba năm trước, người đó đã 48 tuổi. Họ tìm cách lấy được họ tên và số chứng minh nhân dân của tôi rồi tự đi đăng ký mua xe. Khi anh ta mang chìa khóa đến, tôi rất bất ngờ và choáng! Tôi từ chối vì xe không phải tiền mình mua. Thu nhập của tôi lúc đó gần 20 triệu đồng/tháng, làm gì có tiền đổ xăng xe hơi”.

Vị đại gia ấy không phải là người Trung Cương yêu. Sự việc đó đã làm anh mất đi nhiều thứ. Mối tình hơn một năm tan vỡ. Người yêu chia tay vì không tin chàng người mẫu này “không có gì” với đại gia kia. Trung Cương mất rất nhiều thời gian giải thích với gia đình. “Ba mẹ tôi nghĩ: không có lửa sao có khói! Chị gái tôi ở nước ngoài biết chuyện, tôi lại phải giải thích gãy lưỡi. Đã thế, tôi lại còn bị những người tình của đại gia nọ ghen tuông, quậy phá rất mệt mỏi! Một thời gian sau, khi tôi mua xe thì mọi người lại nghĩ chắc là của đại gia nào tặng. Khi tôi mới mở shop thời trang, người ta xì xào: chắc tiền của đại gia đầu tư!” - Trung Cương thở dài nói.

“Tôi nói thật, đa số người mẫu nam sau một thời gian làm nghề này đều bị “nữ hóa” - người mẫu H.L. thẳng thắn nói - Ngoài lý do trang phục (mặc những bộ quần áo bó sát người để tôn lên vẻ đẹp của trang phục và hình thể người mẫu khi trình diễn), ngoài phấn son tô vẽ trên mặt nhiều quá thì môi trường quá “âm tính” từ trang điểm, làm tóc, bầu show, đạo diễn cho đến bạn diễn và rất nhiều người khác, phần lớn là gay, pêđê... sẽ ngấm dần từng ngày vào người. Đôi khi chúng tôi bắt chước hoặc cười cợt chọc ghẹo một ai đó. Riết rồi một ngày giật mình khi thấy sao mình giống quá!”.

MY LĂNG

__________

Cạnh những điều tiếng thị phi trong nghề, luôn có những bài học về sự thành công bằng những nỗ lực khôn cùng. Câu chuyện nghề của hai anh em siêu mẫu.

 Kỳ 5: Đường đến thành công

TT - Làng người mẫu đã có một câu chuyện thú vị: hai anh em cùng học một thầy và cùng trở thành những siêu mẫu được chú ý.

Người mẫu Hồ Đức Vĩnh trên sàn diễn - Ảnh: Gia Tiến

Đó là Hồ Đức Vĩnh (sinh năm 1984), giải đồng Siêu mẫu VN 2003 và người em họ Đỗ Nguyễn Hoàng Long (sinh năm 1988), chủ nhân của giải vàng Siêu mẫu VN năm 2009.

Cậu bé phụ việc và chàng siêu mẫu

“Nhiều bạn trẻ bây giờ nghĩ về nghề đơn giản quá. Họ đến với nghề cũng dễ dãi quá. Chỉ cần làm mấy thứ vớ vẩn, nhảm nhí cũng đã được các trang thông tin mạng đưa lên tới tấp rồi tưởng mình là “sao”. Họ được công chúng biết đến không phải bằng tài năng hay cống hiến gì cho nghệ thuật mà là những chuyện đời tư tầm thường, những phát ngôn ngớ ngẩn”, siêu mẫu Hồ Đức Vĩnh ngán ngẩm nói.

Để đứng được trên sàn catwalk và tạo dựng một cái tên như hiện nay, Hồ Đức Vĩnh phải trải qua một thời gian dài học nghề từ những việc lặt vặt trong hậu trường.

Đầu năm 2002, Vĩnh đến Idecaf (Q.1) xin được học việc. Trước mỗi show diễn 8 giờ tối hằng tuần của Idecaf thì lúc 5g30 chiều Vĩnh đã có mặt để nhặt rác, quét dọn..., phụ dựng cảnh, treo màn, bắc ghế... Gần tới giờ lên sàn diễn, ai nhờ gì Vĩnh làm đó. Cậu bé hăm hở cầm đồ diễn đưa cho người mẫu thay rồi máng đồ của họ lên móc. Ai muốn ủi quần áo, Vĩnh ghim điện giùm hoặc ủi đồ diễn giúp. Khi buổi trình diễn kết thúc, người mẫu về nhà, còn Vĩnh thì lui cui xếp trang phục, bỏ vô thùng đưa cho nhà thiết kế mang về...

“Hồi đó làm những việc lặt vặt vậy nhưng mà thấy vui - Đức Vĩnh nói - Tôi thích trở thành người mẫu nhưng hoàn toàn không biết gì về nó nên muốn có một khoảng thời gian làm quen”.

Và Vĩnh đã cảm nhận được cả một kho tàng sống về thế giới người mẫu, biết tất cả các chuyện trên sàn diễn, trong hậu trường. Anh biết đóng từng cái đinh trên sàn diễn, trải tấm bạt trên đường băng để người ta bước đi. Đó là những giá trị nghề nghiệp mà chỉ có trải qua mới cảm nhận được.

“Tôi thấy thương nghề, thích nghề hơn từ những việc lặt vặt đó. Tôi biết trân trọng, nâng niu hơn từng trang phục diễn, từng bước đi của mình”, Vĩnh tâm sự.

Đức Vĩnh còn nhớ rất rõ ngày được thầy gọi lại bảo sẽ được diễn chung với các anh chị nổi tiếng trong chương trình hằng tuần của Idecaf. Chàng trai sướng lâng lâng cả ngày. Vĩnh đến từ rất sớm, ngồi đợi hậu đài tới phụ làm những việc lặt vặt như mọi lần và nôn nao chờ tới giờ diễn.

“Xúc động nhất là khi ánh đèn vàng đánh thẳng vô mặt. Lung linh, lạ lắm...”, Vĩnh hào hứng kể lại khoảnh khắc đẹp ấy. Anh kể tiếp: “Hồi đó ý thức của người mẫu cao lắm. Tối diễn thì cả ngày đó chạy phăng phăng ngoài nắng tới gặp tất cả các nhà thiết kế lấy trang phục. Mình phải chủ động gặp trước, năn nỉ nhà thiết kế cho thử đồ để khắc phục ngay những sự cố nhỏ như quần quá ngắn, quần hoặc áo hơi chật... Còn bây giờ nhà thiết kế phải mang đồ diễn tới tận nơi mà nhiều lúc người mẫu còn không thèm tới thử”.

Và khi Vĩnh tỏa sáng, vầng hào quang của nó đã mang đến cho Vĩnh những vinh dự mà nhiều người ao ước, trầm trồ: là người mẫu nam duy nhất xuất hiện trên sân khấu đêm chung kết Hoa hậu Hoàn vũ 2008. Và chính anh cũng là siêu mẫu nam duy nhất được mời tham dự buổi dạ tiệc cùng tân Hoa hậu Hoàn vũ 2008 với gần 80 người đẹp nhất thế giới!

Chàng người mẫu cao 1,87m chia sẻ: “Tôi mê đường băng, bị cuốn hút bởi ánh đèn sân khấu, được thử thách bản thân khi diễn cho được cái thần, cái ý tưởng của từng kiểu trang phục chứ không phải vì được mặc những bộ quần áo sang trọng, đắt tiền. Sau này khi dạy cho các em, tôi luôn nói: Đừng nghĩ nghệ thuật là một nghề để mưu sinh, mà chỉ có hai chữ “cống hiến” thì nghề mới đem lại cho mình nhiều thứ”.

Bảy năm cho một danh hiệu

Năm 2002, khi tìm đến biên đạo chương trình Hoàng Ngọc Sự tầm sư học đạo, Hoàng Long mới 18 tuổi. “Từ lâu thầy đã không nhận học trò vì tuổi đã cao. Nhưng vì quý học trò ruột của mình là anh Hồ Đức Vĩnh nên thầy chịu nhận tôi”, Hoàng Long kể.

Mỗi tuần một lần, cậu đi xe buýt từ Củ Chi lên Bến Thành rồi đi bộ sang đường Phạm Ngũ Lão, nơi thầy ở trọ. Cái hành lang dài 6m, ngang nửa mét là nơi Hoàng Long chập chững bước chân non nớt học diễn catwalk, tập đi theo nhạc. Thầy Sự phải nép vào một bên chỉ cho cậu học trò đi từng bước chân như thế nào, động tác tay và biểu cảm gương mặt ra sao...

Hoàng Long kể: “Thầy bảo người mẫu nam khi diễn catwalk chân phải bước dài, vai, lưng và đầu phải luôn luôn thẳng. Khi bước đi phải cảm thấy mình là một người đàn ông thật sự”. Mỗi buổi chỉ học 80 phút. Thương học trò nghèo, thầy không lấy học phí lại còn cho tiền học trò đi xe buýt, ăn uống. Nhiều bữa trước khi tập, hai thầy trò mượn bếp chủ nhà nấu mì gói ăn. Học được bốn tháng, thầy bảo: “Con có thể tự bươn chải với nghề được rồi”.

Hoàng Long là một trong số 20 gương mặt được lựa chọn từ hơn 1.000 người đăng ký chương trình “Chào tuổi teen” (phát sóng trên HTV9 vào chiều chủ nhật hằng tuần trong một năm). Do mỗi lần quay để phát sóng cho tám số trong hai tháng nên mỗi buổi ghi hình kéo dài ba tiếng, từ 9g sáng đến trưa, có bữa tới chiều. Hoàng Long dậy từ 5g30, đi xe buýt từ Củ Chi lên Sài Gòn. 3g chiều tập xong lại đón xe buýt về nhà. Thù lao cho mỗi số xuất hiện trên truyền hình được 100.000 đồng, Long đều đưa mẹ giữ.

Để chạm đến danh hiệu cao nhất trong cuộc thi Siêu mẫu VN 2009, Hoàng Long đã trải hơn bảy năm âm thầm luyện tập, lặng lẽ theo đuổi niềm yêu thích của mình. Long từng nhận những show diễn mà thù lao chỉ 100.000-200.000 đồng. Chàng người mẫu trẻ không nề hà những chương trình nhỏ như diễn trong siêu thị Metro, đứng đón khách, làm lễ tân...

“Tôi nhớ lần làm ở Metro, diễn rất nhiều trang phục từ đồ của đầu bếp, bảo vệ cho đến những nhãn hiệu thời trang nhỏ của VN bán trong siêu thị. Đi từ 6g chiều đến 10g đêm kết thúc mới về Củ Chi”, Hoàng Long kể.

Dần dần Hoàng Long nhận được những show “ngon lành” hơn: quảng cáo cho máy chụp hình, sữa rửa mặt, xe máy, điện thoại di động... 500 USD là số tiền lớn đầu tiên Hoàng Long có được khi đóng quảng cáo cho một dòng xe máy.

Giữa năm 2008, Hoàng Long bắt đầu con đường người mẫu chuyên nghiệp. Sau khi đoạt giải siêu mẫu được yêu thích nhất trong cuộc thi Siêu mẫu VN năm 2008, Hoàng Long mới có đủ tiền mua chiếc xe Cub cũ, về sửa lại để chủ động đi lại. Một năm sau, Đỗ Nguyễn Hoàng Long đăng quang Siêu mẫu VN năm 2009.

Thu nhập diễn catwalk của Long cao hơn trước, trung bình 5-7 triệu đồng/tháng. Còn tiền dự các sự kiện từ 1-6 triệu đồng/“sô” nhưng không phải tháng nào cũng có.

Chỉ một năm sau khi đăng quang, chàng siêu mẫu cao 1,83m xa dần đường băng của sàn catwalk để đảm nhiệm vai trò nhân viên kinh doanh cho thương hiệu thời trang cao cấp Milano (Ý).

“Cái nghề này tuổi thọ rất ngắn, chỉ 5-7 năm là cùng. Tôi sợ cảm giác không biết trước ngày mai sẽ như thế nào. Tôi muốn tìm những bước chân vững chắc trên con đường tương lai của mình”, Long giải thích.

MY LĂNG

 ------------------------------------

Ít ai biết người mẫu Bình Minh từng cảm thấy tương lai mờ mịt, định bỏ Sài Gòn để đi tàu viễn dương, từng khóc khi tết đến lang thang trong công viên 23-9, đi qua lại những cao ốc lung linh đèn màu để vơi đi chuyện cơm áo gạo tiền...

Kỳ 6: Đường băng của một siêu mẫu
 

“Bạn có biết tôi đến với nghề người mẫu như thế nào không?”, Bình Minh bất ngờ hỏi. “Khi thấy thông báo cuộc thi tìm kiếm người mẫu thời trang châu Á dán ở Cung văn hóa Việt - Tiệp (Hải Phòng), tôi mới biết có cái nghề người mẫu hiện diện trên đời” - Bình Minh bảo.

Người mẫu Bình Minh -  Ảnh: Gia Tiến

Vào nghề

Đó là thời điểm đầu năm 2002. Bình Minh đăng ký tham gia cuộc thi chỉ vì... tò mò với từ “người mẫu”. Chàng sinh viên Đại học Hàng hải ráo riết luyện tập ở CLB Người mẫu Cung văn hóa Việt - Tiệp. Từng là vận động viên đua xe đạp của Trường ĐH Hàng hải với những bài tập khi đua nước rút nghẹt thở đã phần nào tôi luyện cho Bình Minh sức bền và khả năng luyện tập cường độ cao. Anh phải ép cân từ 85kg xuống còn 76kg bằng cách mặc áo mưa chạy lúc 12g trưa trong công viên của hồ Quần Ngựa. Minh phải tập nhảy để giải phóng hình thể, khi lên sàn diễn người không bị cứng dù anh không có năng khiếu về nhảy múa. Rồi cách make-up (trang điểm), tạo dáng trước ống kính. Tối nào cũng tập nhảy, tập thể hình từ 6g-10g đêm. Tập đến vắt kiệt sức liên tục một tháng.

Vào chung kết cuộc thi toàn quốc, anh chàng giật mình khi ban giám khảo nhận xét dáng Bình Minh đi như... nữ! Minh nghĩ mãi mới ngớ ra: giáo viên của Minh là cô, không có nhiều kinh nghiệm về dạy catwalk cho nam. Cô chỉ dạy quá nhiệt tình nhưng những cú xoay người hay biểu cảm của ánh mắt, gương mặt đều là của nữ mà không biết. Nhưng xem người mẫu nam diễn catwalk ở đâu? Hải Phòng khi đó không có show diễn để đi xem mẫu. Minh lân la tìm đỏ mắt mới kiếm được một quán cà phê sang trọng có truyền hình cáp chiếu chương trình thời trang quốc tế có nam diễn để học dáng đi, ánh mắt.

Sau khi đoạt giải Người mẫu ấn tượng cuộc thi ''Tìm kiếm người mẫu thời trang châu Á”, Bình Minh được các bầu show ca nhạc gọi đi diễn trong các phòng trà, vũ trường, quán cà phê với thù lao từ 70.000-100.000 đồng. “Thích nhất là lúc Hải Phòng có hội chợ, show diễn thời trang nhiều hơn hẳn. Ban ngày chúng tôi diễn 5-6 suất và một suất buổi tối. Trả bao nhiêu tôi cũng đi, chỉ cần được diễn để thỏa niềm đam mê của mình” - Bình Minh kể.

Hải Phòng khi đó chỉ có ba điểm diễn thời trang: cà phê Đất Cảng, vũ trường Biển Gọi và cà phê Đông Dương. Tối thứ hai chủ quán cà phê cũng tổ chức diễn thời trang để kéo khách tới. Minh bảo: “Lần nào diễn tôi cũng tới sớm hàng tiếng vì nôn nao và thích đến mê muội. Nhiều bạn khác cũng đến sớm như thế. Đường băng ở cà phê Đất Cảng rất ngắn, chỉ dài 4m, đi được mấy giây là hết nên khi mặc những bộ đồ đẹp rất tiếc”. Sau cuộc thi, Bình Minh có danh hiệu nên mới được trả thù lao 100.000 đồng. “Có hôm ít khách, tôi được 80.000 đồng. Ở Hà Nội thì thù lao cao hơn, 150.000-200.000 đồng. Hồi đó mọi người đoàn kết và vô tư lắm. Cứ diễn xong kéo nhau đi ăn ốc rồi hùn vô trả”, Bình Minh tỏ ra rất hào hứng khi nhớ lại buổi ban đầu lưu luyến.

Tiền đi diễn ở Hải Phòng và Hà Nội, Bình Minh dành dụm mua được bốn chỉ vàng. Anh chàng sinh viên ngày ấy tiết kiệm tiền bằng cách cứ gom đủ tiền mua được một chỉ vàng là gửi bác. Năm cuối đại học, mẹ mua cho hai anh em chiếc Honda FX sản xuất ở Trung Quốc. Trong mấy tháng được nghỉ để ôn thi học kỳ, hai anh em Bình Minh lôi xe ra... chạy xe ôm.

Lập nghiệp

Chín năm trước, Nguyễn Bình Minh vào Nam thực hiện một show chụp hình cưới. “Chụp hình xong, tôi tính ở lại chơi 5, 6 ngày rồi sẽ về xin việc ở công ty vận tải biển - Bình Minh nói - Nhưng Sài Gòn sôi động và hoành tráng quá. Tôi nấn ná ở lại”.

Những tòa cao ốc sang trọng, hiện đại và những dòng người hối hả, năng động của Sài Gòn đã níu chân chàng trai 22 tuổi. Trong tay Minh chỉ có gần 3 triệu đồng tiền dành dụm được, phải nói dối bố mẹ đang có việc tốt trong Sài Gòn nhưng thật ra xin ở nhờ nhà người quen của một ông anh kết nghĩa. Bình Minh liên hệ với Công ty PL, xin gia nhập CLB Hoa Học Đường. Anh được tham gia những show diễn nhỏ. Xe thì bữa đi xe ôm, bữa ké anh Đỗ Tuấn, Xuân Lan, Hứa Vĩ Văn, Ngọc Thúy... Khi anh Tuấn lên cơ quan làm việc thì đưa xe cho Minh chạy. Có những show diễn xong, về đến nhà hơn 1g khuya, Minh ngại không dám gọi cửa, đi lang thang rồi ngồi ở công viên. Anh nghĩ ra cách đi đếm gốc cây để... giết thời gian. Đi chán, Minh lấy tiền diễn được hơn 100.000 đồng vuốt thẳng từng tờ, để trên ghế đá xếp mặt theo mặt. Hơn 5g sáng, anh chàng mới lững thững đi bộ về.

Một thời gian sau, Minh xin ra ngoài thuê nhà ở đường Nguyễn Trãi (Q.1, TP.HCM) vì không muốn làm phiền mọi người bởi giờ giấc thất thường của mình. Chàng người mẫu ở trong một căn phòng trọ nhỏ, mưa thì dột, nắng thì nóng như lò xông hơi. “Buồn, tủi thân nhất là những lúc bị bệnh - Bình Minh tâm sự - Có lần tôi ốm mấy ngày nhưng không ai biết, không ai đến thăm. Tôi gọi điện cho một nhà báo mời ảnh đi ăn trưa, chỉ là để có người biết mình đang ốm và muốn được quan tâm cho bớt tủi. Ngồi trong góc của quán, nhìn thể trạng của mình lúc đó, tôi rớt nước mắt, nghẹn không nuốt nổi cơm. Anh thấy tôi “thê thảm” quá, bắt tôi leo lên xe chở đi mua thuốc. Về nhà, tôi đọc những bài báo viết về mình để tự an ủi”.

Mùa mưa năm thứ hai, Bình Minh định về quê đi tàu viễn dương. “Tôi thấy tương lai bấp bênh, mù mịt quá. Hồi đó tôi sợ nhất ngày lễ tết. Bốn năm đầu ăn tết ở Sài Gòn, tôi đều khóc. Nhất là hai năm đầu tiên xa nhà. Tôi cứ đi lang thang ở công viên 23-9. Nhớ nhà. Tủi thân vô cùng. Nước mắt rơi lúc nào không hay. Muốn về nhà lắm nhưng chẳng lẽ bây giờ về nhà với hai bàn tay trắng? Phải trụ lại. Phải làm được cái gì mới về. Thế là lại ở lại. Tiếp tục sống cầm hơi” - Bình Minh bật cười ha hả.

Năm 2003. Một ngày, Bình Minh được gọi đi quay clip ca nhạc cho một ca sĩ hải ngoại. Đó là show ca nhạc đầu tiên Minh tham gia do đạo diễn Huỳnh Phúc Điền thực hiện. Minh “ngây ngất” với thù lao gần 1 triệu đồng, nhiều hơn đi diễn. Sau clip ca nhạc ấy, Bình Minh được nhiều đạo diễn ca nhạc biết tới. Tần suất xuất hiện của Minh trên báo chí cũng nhiều hơn.

Rồi Minh nhận được quảng cáo cho một thương hiệu ximăng. Khi cầm trong tay 4.000 USD tiền thù lao, chàng người mẫu bồng bềnh tận trời xanh. Đó là số tiền nằm mơ anh cũng không dám nghĩ tới. Anh tự thưởng cho mình một chiếc xe Wave Trung Quốc và một cái máy lạnh cũ. “Từ đó đời mình “lên hương”, trưởng giả hơn. Nguyên tắc của tôi là kiếm 10 xài 3 cất 7 để phòng những lúc ốm đau, việc gấp. Không biết gửi ai, tôi giấu tiền dưới lớp bạt nhựa trải nền” - Bình Minh kể. Năm 2009, khi mua được căn hộ chung cư ở đường Tôn Thất Thuyết (Q. 4), chàng siêu mẫu - khi đó đã là một diễn viên nổi tiếng - đặt chiếc máy lạnh cũ kỹ ấy trong phòng ngủ, như một kỷ vật quý nhắc nhớ một thuở gian khổ, thiếu thốn.

---------------------------------------------------------

Những vấn nạn nghề nghiệp cùng định kiến xã hội như một trở lực lớn cho người mẫu nam rộng đường phát triển. Đâu là một "đường băng" để những người "thực tài thực sắc" sớm có vị trí trên sàn diễn quốc tế?

Kỳ cuối: Đường băng đến tương lai
 

Vô Thường (còn gọi là Long “áo dài”), một stylist có tiếng, khẳng định: “Người mẫu là một nghề đáng quý, đáng trân trọng nếu người ta đến với nó thật sự nghiêm túc, đàng hoàng. Tuy nhiên, người mẫu nam không được trọng như nữ.

Đường đến sự chuyên nghiệp của người mẫu nam vẫn còn nhiều khó khăn - Ảnh: Gia Tiến

Ở VN, có bao nhiêu nhà thiết kế làm trang phục cho nam? Ảnh bìa các tờ báo 99% là nữ để đảm bảo độ an toàn cho lượng báo bán ra. Trong khi đó người mẫu nam đẹp, rất xứng đáng được xuất hiện và họ cũng khao khát được cống hiến, được lao động và sáng tạo như các đồng nghiệp nữ nhưng cơ hội rất nhỏ”. Người mẫu nam có ở vị trí vơđét thì vẫn luôn đứng sau người mẫu nữ. Vai trò của họ trong những cuộc trình diễn thời trang có sự tham gia đông đảo của người mẫu nữ, giống như một bông hoa đẹp cần có cái bình để cắm.

Tự tìm lối đi riêng

“Điều làm tôi buồn nhất là định kiến của xã hội về nghề này - người mẫu Vũ Duy Hưng nói - Tôi từng nuốt cục nghẹn khi nghe người ta nói ngay trước mặt: “Bọn này học hành gì! Suốt ngày chỉ biết uốn éo, làm đẹp!”. Một số người nhìn người mẫu là những “đứa” trình độ thấp kém, đầu thiếu não... trong khi chúng tôi có rất nhiều người là sinh viên các trường đại học lớn như Bách khoa, Tự nhiên, Ngoại thương, Kinh tế... Có người tốt nghiệp đại học với tấm bằng đỏ, có người là giảng viên đại học đàng hoàng...”. Một số nam người mẫu khác thì bảo họ đã không ít lần muốn bỏ nghề bởi những lời xì xào, những ánh mắt khinh khi của hàng xóm, rằng phải ngủ với đạo diễn, phải đi khách, phải “bóng gió” mới được nhận show. “Nói thật là những chuyện như thế không phải là tin đồn - một nam người mẫu đề nghị không nêu tên đang là sinh viên lớp tài năng một trường đại học thừa nhận - Trả giá lớn nhất của họ là thay đổi cả giới tính của mình. Nhưng không phải người mẫu nào cũng có lựa chọn đó”.

Người mẫu Duy Hưng bảo: “Tôi đã nhìn thấy những anh chị nổi tiếng rất yêu nghề và nghiêm túc với công việc của mình. Họ cố gắng tập những động tác tay, chân, ánh mắt khi đang chờ trong hậu trường. Họ nhắm mắt cầu tổ nghề trước khi lên sân khấu rất thành khẩn. Tôi nhìn thấy sự cố gắng từ những vơđét và nghĩ mình càng phải nỗ lực hơn. Nếu không tâm huyết, không yêu nghề, không muốn thể hiện mình thì khi đứng trên sân khấu... sẽ không diễn được. Người mẫu khi đó sẽ không làm cho khán giả thấy được cái đẹp từ trang phục, từ người mẫu”.

Sau khi đoạt giải 3 cuộc thi Manhunt Vietnam 2006, Trung Cương vẫn làm thêm nhiều việc khác ngoài diễn catwalk: hướng dẫn viên du lịch, trợ lý cho một công ty thương mại rồi trở thành trợ lý cho một hãng thời trang trong hai năm. Hiện nay Trung Cương đang quản lý một cửa hàng thời trang nam trên đường Võ Văn Tần (Q.3) với những mẫu trang phục do chính mình thiết kế. Còn nhớ lần phỏng vấn đầu tiên, gặp Trung Cương lúc 9g tối. Gương mặt lấm tấm mồ hôi lộ chút mệt mỏi, Cương hối hả tranh thủ nói chuyện giữa những mẫu vải, mẫu thiết kế còn mới nguyên bụi vải và những mẫu thiết kế trên bàn làm việc. Những mẫu vẽ này sẽ được đưa cho nhân viên ở xưởng thực hiện. Trung Cương đã có hai xưởng may với 30 nhân công. 10g đêm, khi cửa hàng đóng cửa, về đến nhà anh lại tiếp tục vẽ mẫu thiết kế, chuẩn bị vải, phụ kiện... đến gần 12g khuya.

Nhiều người khác chạy sô đủ thứ nghề: đi hát, phục vụ quán ăn, nhân viên bán quần áo... để trang trải gánh nặng cơm áo gạo tiền và để được đi trên sàn catwalk. Rất nhiều nam người mẫu đã tự tìm cho mình một con đường chắc chắn hơn. Họ lấn sân sang đóng phim, làm đạo diễn thời trang, stylist hoặc nhân viên văn phòng. Không ít người đã rời sàn catwalk ngay khi đang ở đỉnh cao của sự nghiệp.

Hướng đến chuyên nghiệp

“Nghề người mẫu ở nước ngoài được coi là nghề hái ra tiền chứ không bập bềnh, trôi nổi như VN. Thu nhập của người mẫu nam VN quá thấp so với mặt bằng chung của xã hội, buộc họ phải làm đủ thứ nghề thì không thể làm nghề catwalk chuyên nghiệp được”, người mẫu Trung Cương nói. Đã từng trải qua hai tháng làm việc ở nước ngoài theo lời mời của một công ty người mẫu tại Đức, Trung Cương khẳng định: “Khả năng học hỏi, hòa nhập của người mẫu VN rất tốt. Chỉ tiếc là mình không được đào tạo bài bản theo quy trình, tiêu chuẩn của quốc tế”.

“Thời của tôi, muốn trở thành người mẫu phải thi tuyển - người mẫu kỳ cựu Đức Hải kể - Mấy trăm người mới chọn được hơn 40 người để học làm người mẫu. Thầy dạy là biên đạo múa rất giỏi, dạy cách cảm nhạc như thế nào, đi đúng nhạc ra sao... Sau nửa năm huấn luyện mới được đi trình diễn. Trước yêu nghề hơn bây giờ: biết đầu tư cho hình ảnh, chăm chút nhiều cho nghề, biết cách chụp ảnh, trình diễn. Bây giờ không phải thi tuyển, chỉ đào tạo cấp tốc, hời hợt trong tuần lễ, người mẫu chưa cảm được gì về nghề, về kỹ thuật diễn xuất đã quăng lên sàn diễn. Nhưng nghề không tạo cho họ nhiều cơ hội trải nghiệm trên sân khấu. Phải có chiều sâu văn hóa để phân tích, suy nghĩ: khi diễn với bộ trang phục nào thì biểu cảm của gương mặt, thần thái và động tác hình thể phải ra sao để tôn lên tinh thần, ý tưởng của bộ trang phục khiến người xem nhớ tới nó, muốn mua nó”.

Là người mẫu được làm việc ở một hãng thời trang danh tiếng của Ý, cựu người mẫu Đức Hải cho biết ở nước ngoài, người mẫu được quản lý bởi công ty rất chuyên nghiệp. Các công ty này có hẳn chiến lược và nhiều cách để lăngxê, đẩy người mẫu ra sàn diễn quốc tế. Một người mẫu tại Mỹ sẽ trình diễn ở London, Paris, Milan... là chuyện rất bình thường. Ở VN, công ty quản lý không có đầu ra hoặc rất ít. Họ không có sự cộng tác nào với nước ngoài nên không đưa người mẫu của mình ra tầm khu vực hay quốc tế được.

“Trong khi thật sự ở VN có những gương mặt đủ tố chất để trở thành người mẫu quốc tế. Nổi bật nhất là Lê Khôi Nguyên (Mister Vietnam 2010), Tiến Đoàn (Nam vương quốc tế 2009), Quang Hòa... Cái đẹp châu Á của VN là điều thị trường châu Âu rất cần vì họ muốn châu Á cũng dùng thời trang châu Âu của họ”. Đó là ý của Đức Hải, tuy nhiên để làm được điều đó theo anh phải có công ty đào tạo chuyên nghiệp: huấn luyện đi đứng, cách trả lời báo chí, chế độ ăn uống và luyện tập thể hình... Người mẫu độc quyền của công ty có chiến lược xây dựng hình ảnh, thương hiệu rất chuyên nghiệp.

Đức Hải đề xuất ý tưởng: nên dành thêm cơ hội cho sinh viên quốc tế hoặc những người nước ngoài làm việc ở VN tham gia diễn catwalk. “Vì ngành may mặc VN không chỉ giới hạn ở nội địa mà còn phải xuất khẩu. Cho nên phải có người mẫu quốc tế mặc chứ không thể chỉ có người VN mặc đồ VN. Nếu ngành thời trang không phát triển, nghề người mẫu chỉ loanh quanh hành nghề trong nước mà thôi”.

MY LĂNG

50 người mẫu nam hội ngộ trên sàn catwalk

Lần đầu tiên, gần như đầy đủ các thế hệ người mẫu nam Việt Nam xuất hiện trong cùng một chương trình. Những tên tuổi Đức Hải, Hoài Nam, Quốc Cường... sẽ trở lại, diễn catwalk cùng các đàn em.

Chương trình có tên gọi Fashion Men Show, được tổ chức nhân dịp một tạp chí về đàn ông ra mắt phiên bản mới.

"Hơn cả một sự đánh dấu về ấn phẩm, show diễn còn là nơi ghi nhận sự đóng góp của các người mẫu nam, vốn dĩ ít được chú ý và trân trọng như các đồng nghiệp nữ của họ trong làng thời trang", đại diện ban tổ chức chia sẻ ý tưởng chương trình.

Các thế hệ người mẫu nam sẽ cùng tham gia chương trình. Từ trái qua: Nhan Phúc Vinh, Đức Hải, Minh Vương.

Phần thời trang và catwalk được chú trọng để thể hiện cá tình của người biểu diễn. Trong các thiết kế mới của nhãn hiệu Kin Concept (nhà thiết kế Công Trí), Duy Quân và Moda Mundo, các người mẫu nam sẽ chứng tỏ khả năng trình diễn cũng như cách biểu cảm qua trang phục.

Ngoài ra, để đánh dấu lần đầu tổ chức, êkíp thực hiện đã cố gắng mời đầy đủ các gương mặt nam nổi tiếng thời kỳ đầu của làng người mẫu Việt như: Đức Hải, Hoài Nam, Quốc Cường, Thế Tâm, Đức Tiến, Huy Khánh... đến những tên tuổi: Tiến Đoàn, Thanh Thức, Trung Cương, Quang Thịnh, Xuân Thu, Quang Hòa... và người mẫu hiện được chú ý: Nhan Phúc Vinh, Cao Lâm Viên, Khôi Nguyên, Minh Vương, Ngọc Tình, Quách Ngọc Ngoan...

3 hot boy của Vũ Ngọc Đãng làm MC cho Fashion Men Show. Ảnh: T.H.

Góp mặt trong đêm diễn là các ca sĩ nam sáng giá: Jimmii Nguyễn, Đàm Vĩnh Hưng, Ưng Hoàng Phúc, Dương Triệu Vũ, Noo Phước Thịnh, nhóm V.Music, It’s Time.

3 hot boy trong phim chiếu Tết Hot boy nổi loạn và câu chuyện về thằng cười, cô gái điếm và con vịt của Vũ Ngọc Đãng: Lương Mạnh Hải, Hồ Vĩnh Khoa và Linh Sơn sẽ đảm nhận vai trò dẫn chương trình. Chương trình do Trung Võ và Nguyễn Quý Khang đạo diễn

Nhà tổ chức mong muốn tổ chức Fashion Men Show thường niên, tạo nên một nơi tôn vinh những người mẫu, nhà thiết kế là nam giới và có tâm huyết với ngành nghề thời trang Việt. Số đầu tiên của chương trình diễn ra vào tối 28/9 tại Sân khấu Lan Anh TP HCM.

Các người mẫu tham gia Fashion Men Show

Mister Việt Nam Khôi Nguyên, người mẫu Trần Quý, Hà Bình, Chan Than San (từ trái qua).

Siêu mẫu ăn ảnh Quang Thịnh, người mẫu Thanh Thức, siêu mẫu Ngọc Tình, diễn viên Quách Ngọc Ngoan (từ trái sang).

Người mẫu La Ngọc Duy, siêu mẫu Quang Hòa, Xuân Thu, Hoàng Anh (từ trái sang).

Siêu mẫu Hồ Đức Vĩnh, Lê Trung Cương, diễn viên Nhượng Tống, Hoa vương Ngô Tiến Đoàn (từ trái sang).

Người mẫu Thế Tâm, Quốc Cường, Hoài Nam, Huy Khánh.

Siêu mẫu Minh Vương, người mẫu Doãn Tuấn, Đoàn Thành Tài, Tăng Trung Nghĩa (từ trái sang).

Người mẫu Duy Hưng, Cao Lâm Viên, Thành Vũ, Duy Nhân (từ trái sang).

Người mẫu Đức Hải, Đức Tiến, Hứa Vĩ Văn, Phan Tuấn Đạt.

Mỹ nam Việt ầm ĩ vì những shoot hình nhạy cảm

 Chuyện các nữ ca sĩ, diễn viên, người mẫu đua nhau chụp ảnh hở hang đã xưa như diễm. Tuy nhiên, không chỉ các người đẹp mới làm vậy mà ngay cả cánh mày râu cũng bị cuốn vào "cơn lốc" này.

Nam vương Tiến Đoàn

Không phải bây giờ, khi những bức ảnh nude của Tiến Đoàn tại Thái Lan bị phát tán người ta mới biết là nam vương này bắt đầu "cởi". Trước đó rất lâu, Tiến Đoàn đã được gắn với danh hiệu "nam người mẫu thích cởi" nhất làng giải trí Việt.

Bởi anh có rất nhiều bộ ảnh nude, nude từ trong rừng ra đến biển, nude từ  trong studio lên đến tầng thượng của cao ốc, nude với tấm voan cho đến nude cùng ảnh cưới... Thậm chí nhiều người còn cho rằng, nếu Tiến Đoàn không đoạt giải Mr International 2008 thì có lẽ anh chỉ được xem là người mẫu chụp nude.

Người mẫu La Ngọc Duy

Khi những bức ảnh nude của người mẫu La Ngọc Duy xuất hiện trên blog và một vài diễn đàn của dân đồng tính thì lập tức nó trở thành "hàng độc, hàng hiếm". Vì thời điểm đó internet còn chưa được phổ cập rộng rộng rãi như ngày nay và quan niệm về việc đàn ông hay phụ nữ chụp ảnh nude vẫn còn là vấn đề nhạy cảm, khó được chấp nhận. Chính vì vậy nên khi thấy những hình ảnh mát mẻ của La Ngọc Duy xuất hiện công khai đã khiến nhiều người... choáng.

Người mẫu, stylist Quang Tuyến

Thời điểm tung ra những tấm hình nude của Quang Tuyến với người mẫu Thanh Hằng đã nhận được nhiều luồng dư luận trái chiều. Bởi là một người mẫu kiêm stylist, Quang Tuyến hiểu rất rõ ranh giới mong manh giữa nude nghệ thuật và nude dung tục.

Tuy nhiên, trước lời đề nghị của nhiếp ảnh gia Trương Thanh Hải, chàng siêu mẫu 2002 đã cân nhắc rất kỹ mới dám "cởi". Và cái sự nude của Quang Tuyến trong bộ ảnh này chỉ nhằm làm nền cho những trang phục  mà siêu mẫu Thanh Hằng đang khoác. Đây là một trong ít bộ ảnh nude của sao Việt không bị điều tiếng và tạo nên những sóng gió. Nhiều người còn tỏ ra thích thú và khen ngợi Thanh Hằng và Quang Tuyến trong concept hình này.

Siêu mẫu Vĩnh Thuỵ

Là người hoạt động trong giới nghệ thuật nên Vĩnh Thuỵ cũng thường xuyên có dịp được khoe thân hình rắn chắc của mình trong những trang phục ít vải thậm chí là nude hoàn toàn. Tuy nhiên, khi những bức ảnh của Vĩnh Thuỵ được công bố thì nhiều người lại cho rằng chúng "mượt mà" và bớt phản cảm hơn so với những đồng nghiệp của mình.

Có thể vì những hình ảnh này được xử lý sang kiểu cổ điển hoặc cowboy mát mẻ nhưng nói cho cùng thì Vĩnh Thuỵ cũng đã rất mạnh dạn ghi tên mình vào danh sách các sao nam thích chụp nude.

Người mẫu Ngọc Tình

Nắm trong tay Giải vàng siêu mẫu 2010, nhưng tên tuổi của Ngọc Tình vẫn được ít người biết đến, và người ta thấy anh "khoe thân" trong bộ hình nude vô cùng phản cảm. Trong bộ ảnh này, nam người mẫu đã nude toàn thân và chỉ dùng tay che đi phần cơ thể nhảy cảm của mình.

Chụp nude đã đáng lên án, tuy nhiên bộ ảnh của Ngọc Tình còn bị lên án mạnh mẽ bởi tư thế chụp quá phản cảm và khoe thân một cách lộ liễu. Tuy nhiên, Ngọc Tình cho biết, bộ hình này đã bị photoshop lấy đi chiếc quần chíp và không có ý định đưa bộ hình này lên mạng.

Người mẫu Trung Cương

Mặc dù xuất hiện trong ảnh nude nghệ thuật Body Painting nhưng ít người cho rằng đây là những tấm hình nghệ thuật của người mẫu Trung Cương. Bởi những tư thế, góc chụp, ánh sáng của bộ ảnh đều bị xem nhẹ để nhường chỗ cho việc khoe da, khoe thịt.

Sao nam khoe thân: đâu là giới hạn?

Dư luận chưa hết “nóng” bởi những mỹ nhân Việt đua nhau khoe vòng 1 khi xuất hiện trước đám đông thì lại được phen dậy sóng bởi những mỹ nam đua nhau khoe cơ thể.

Từ cuộc đua hở ngực...
Mỹ nam Việt ngày càng liều lĩnh khi họ đua nhau cởi áo khẳng định vẻ nam tính với hi vọng được chú ý nhiều hơn.

Khoảng 10 năm trước, ca sĩ Quách Thành Danh đã gặp một scandal "kinh điển" quanh chuyện trang phục khi xuất hiện trên bìa album Tôi là tôi. Để thể hiện sự phong trần, Quách Thành Danh đã chụp một kiểu dùng tay kéo nhẹ chiếc cạp quần trễ xuống để lộ chiếc quần “chíp” bên trong. Chỉ là một hành động nhỏ để tạo cá tính, cũng chưa hề khoe được chút da thịt nào, nhưng Quách Thành Danh đã không thể lọt qua vòng kiểm soát của cơ quan chức năng. CD Tôi là tôi chưa kịp phát hành rộng rãi đã dính phải lệnh cấm và Quách Thành Danh phải lặn mất một thời gian khá dài mới trở lại.

Chục năm trước, việc Quách Thành Danh kéo quần trễ xuống để hở quần "chip" trở thành scandal "kinh điển" và CD của anh bị ngưng phát hành vì không "qua mặt" được cơ quan chức năng.

Vài năm trở lại đây, khẳng định cá tính bằng việc khoe vòng 1 như căn bệnh lan tràn nhanh chóng trong giới mỹ nam của showbiz Việt. Đầu tiên phải kể đến ca sĩ Cao Thái Sơn, một ngày anh “bỗng dưng muốn cởi” để khẳng định thương hiệu mạnh mẽ và gợi cảm không đụng hàng với ai của mình. Thế là, từ năm 2008, khán giả thường xuyên bắt gặp hình ảnh chàng ca sĩ “Cầu vồng sau mưa” “khoe” ngực trần. Đặc biệt là trong album vol 5 Kool boy, Cao Thái Sơn đã chọn hình ảnh ngực trần ướt át của mình làm bìa để gây ấn tượng mạnh với khán giả.

Đến năm 2009, siêu mẫu Nathan Lee cũng quyết định nude trong bộ hình minh họa cho album nhạc đầu tiên với ý tưởng về người đàn ông dám sống thật với chính mình, không bị những giả dối bên ngoài che đậy.

Đến nay, mọi chuyện đã khác? Trong ảnh là người mẫu Nathan Nee, người mẫu Duy Nhân và ca sĩ Hồ Vĩnh Khoa.

Khoe ngực hiện nay như góp phần xây dựng “thương hiệu” sexy cho sao nam Việt thời gian gần đây. Không khó để độc giả bắt gặp hình ảnh ca sĩ Tuấn Hưng, Hồ Vĩnh Khoa, người mẫu Linh Sơn, Duy Nhân… và rất nhiều nam ca sĩ diễn viên khác đua nhau khoe ngực như một phong trào.

... đến “hiến mình”

Và rồi đã đến lúc chỉ khoe ngực thôi chưa đủ, các sao nam muốn "cống hiến hết mình” cho nghệ thuật và xuất hiện một trào lưu nâng dần “đẳng cấp” cởi đồ, thậm chí là cởi hết kết hợp với tạo dáng khiêu khích đến phản cảm.

Có thể nói, năm 2011 công chúng bội thực với những bộ hình phản cảm của các mỹ nam. Vào khoảng tháng 3, người mẫu Ngọc Tình trình diện một bộ hình nude khiến công chúng phát hoảng về sự táo bạo.

Các mỹ nam Việt đang trên cuộc đua "cởi hết". Trong ảnh là người mẫu Nguyễn Anh Tuấn, người mẫu Tiến Đoàn và người mẫu Ngọc Tình.

Tiếp đến, vào tháng 6, người mẫu Tiến Đoàn cũng để “lộ” bộ hình nude anh thực hiện ở Thái Lan. Tiến Đoàn lý giải, bộ hình có mặt ở Việt Nam là điều anh không mong muốn, tuy nhiên, điều đó không thể thuyết phục khán giả vì đây không phải là lần đầu tiên Tiến Đoàn khoe thân. Và cách đây chỉ mấy ngày, Tiến Đoàn nhận được biệt danh “nghiện nude”, “nghiện khoe thân”… bởi một bộ hình mặc đồ lót nhưng nhìn "khủng khiếp" hơn là không mặc gì. Tất cả những bộ phận nhạy cảm nhất của nam giới được Tiến Đoàn phô bày trước ống kính. Chưa thỏa mãn, nam người  mẫu còn kết hợp với những tư thế và gương mặt biểu cảm giống như khiêu dâm và bộ ảnh khiến độc giả “sốc toàn tập”.

Như để chứng tỏ mình không thua kém bạn bè, người mẫu Nguyễn Anh Tuấn cũng mới tung ra bộ hình nude táo bạo với sự hỗ trợ của dải lụa trắng mỏng và dây thừng. Có những bức hình chụp trực diện người mẫu Anh Tuấn với chiếc dây thừng và tay để ngay ở bộ phận nhạy cảm nhất.

"Cứ đà này, cuộc đua cởi đồ xuất hiện trước công chúng của mỹ nam Việt chưa biết đâu là điểm dừng. Phải chăng các nam ca sĩ, người mẫu đang muốn chứng minh rằng không phải chỉ vòng 1 của phái nữ mới khiến họ nổi tiếng, nam giới cũng có những vòng 1, vòng 2, vòng 3 với những số đo… biết nói?", một độc giả than phiền.

Kết

Hy sinh cho nghệ thuật, chụp nude vì nghề nghiệp, đẹp thì phải khoe… đó là những lý do quen thuộc mà mỹ nam Việt đưa ra lý giải với công chúng. Nhưng họ dường như không biết rằng khán giả của họ là ai, là những con người Việt Nam với quan niệm, lối sống Á đông, biết coi trọng cả vẻ đẹp nội tâm bên cạnh sự hấp dẫn hình thể. Những bức ảnh đó có thể khiến người ta phải để mắt, tên tuổi anh có thể buộc người ta phải nhắc đến nhưng những cái lắc đầu phản ứng, suy nghĩ thiếu thiện cảm, thậm chí coi thường kèm theo đó, không biết có "ông sao" nào quan tâm?

Hơn ai hết, những người làm văn hóa - nghệ thuật cần biết điểm dừng để không đi quá xa giới hạn mong manh của nghệ thuật và sự thô thiển, gợi dục cũng như thực sự hiểu thế nào là văn hóa.